Het verdrag van Brundisium veroorzaakt het Triumviraat in het jaar 40 voor Christus.
Italia is gemeenschappelijk bestuur, Octavianus krijgt West, Marcus Antonius Oost en Lepidus Afrika. Marcus Antonius huwt de zus van Octavianus, Octavia geheten. De Romeinse Senaat benoemt Koning Herodes van Judea.
39 Slag bij Amanus: de legerleider Ventidius verslaat de Parthen in Syria. Marcus Antonius, Octavianus en Sextus Pompejus sluiten verdrag van Misenum.
38 Ventidius verslaat Parthen bij Gindarus.
37 Marcus Antonius verstoot Octavia en huwt Cleopatra VII: Herodes verovert Jeruzalem met hulp van Romeinse legioenen.
36 Zeeslag Naulochos op Sicilia= Sextus Pompejus verslagen door een generaal van Octavianus, Agrippa geheten. Octavianus dwingt Lepidus uit het Triumviraat. Marcus Antonius heeft vruchteloze veldtocht tegen de Parthen.
35 Sextus Pompejus in Klein-Azië op bevel van Octavianus vermoordt.
34 Marcus Antonius in Armenia en neemt koning Artavesdes gevangen.
33 Bochus II van Mauritania sterft en Lepidus annexeert het koninkrijk in naam van Rome.
32 Octavianus verklaart Marcus Antonius en Cleopatra VII de oorlog.
31 Zeeslag Actium: Octavianus verslaat de vloot van Marcus Antonius en Cleopatra VII. De gewonnen zeeslag betekent tevens het voorlopig einde aan alle bloedige Romeinse burgeroorlogen.
Voor het eerst worden Romeinse munten ook elders geslagen, in Gallia, Iberia, Moessia en Egypte.
30 Octavianus verovert Alexandria. Cleopatra en Marcus Antonius plegen zelfmoord.
29 Octavianus houdt triomftocht in Rome. Gaius Cornelius Gallus slaat opstand in Egypte neer. Inwijding Tempel Divus Julius te Rome.
28 Romeinse veteranen stichten kolonie te Nimes.
27 Octavius wordt de eretitel toegekend door de Senaat van Augustus; start Principaal. Hierop vertrekt Octavianus naar Gallia. Rome wordt aan generaal Agrippa overgelaten. Start bouw Pantheon.
26 Octavius Augustus in Iberia. Op last van Augustus pleegt Gallus zelfmoord.
25 Koning Amynthas van Galatia sterft; Augustus annexeert het voormalige koninkrijk. Juba II wordt door Augustus benoemd als koning van Mauritania. Actius Gallus vruchteloze expeditie naar Arabia Felix.
23 Augustus krijgt Imperium Majus: toezicht op senatoriale en keizerlijke provincies.
De munthervorming van Augustus vormt de komende eeuwen de basis van de wereldhandel. Al het voorgaande geld wordt vervangen en wordt aangewend om gigantische hoeveelhied bronzen asses aan te munten (vergelijk de omwisseling van Gulden naar Euro).
De gouden en zilveren munten krijgen het alleenrecht van de keizer, de bronzen en oricalcium munten worden qua muntrecht toegewezen aan de Senaat, en dragen allen de letters SC, zijnde Senatorum Consulso, de toestemming en garantie van de Senaat dat dit een echte munt is. In 23 komen de oudst gevonden munten voor met deze inscriptie, welke de naam dragen van de muntslag-consul (voorloper van Minister van Financiën), lopende tot aan het jaar 4, daarna komt de naam van de keizer er op en verdwijnt de naam van de consul.
Onder Augustus gaat Rome naar de gouden standaard, en zodoende rouleren theoretisch gouden munten op straat, na de zilveren standaard te hebben verlaten (de denarius blijft gehandhaafd in de muntreeks, maar is niet de hoogste waarde meer).
25 denarii= Aureus=goud
12 1/2 denarii= Quinarius= goud
16 asses= denarius =zilver
8 asses= quinarius= zilver
4 asses= sestertius= oricalcium (2x zo dik als dupondius)
2 asses= dupondius= oricalcium
4 quadrantes= as=koper
2 quadrantes= halve as ofwel semis= oricalcium
1 quadrant= 1/4 as= koper
Het vervelende is dat de Dupondius en de As dezelfde grootte hebben en in hun tijd te onderscheiden waren naar de kleur van het gebruikte metaal. Het hoofd van de keizer bepaalde de waarde:
Kijkt de keizer naar het verleden, dus links, dan is het een As. Kijkt de keizer naar de toekomst, dus rechts, dan is het een dupondius.
De provinciale muntslag voor Klein-Azië (Asia Minor) levert ook nog wel eens problemen op.
Er verschijnen grote zilveren munten ter waarde van 3 denarii, Tetradrachmai of Cistophorus geheten. Zij worden geslagen in Cista Myhtica, en wordt de hoofdmunt aldaar voor 2 eeuwen lang.
22 Augustus weigert de titels dictator en Consul voor het Leven, vertrekt naar Griekenland en Klein-Azië tussen 22-19.
21 Agrippa trouwt de dochter van Augustus, Julia.
20 Moord op koning Artaxes van Armenia: legerleider Tiberius kroont Tigranus II als opvolger. Phraätes IV van Parthia geeft Augustus Romeinse krijgsgevangenen en veldtekens retour van de door aldaar gesneuvelde generaal Crassus verloren Slag bij Carrhae in 53.
19 Augustus op de balkan retour Rome, Agrippa beeindigt oorlog te Iberia. Hierdoor wordt Agrippa co-regent van Augustus. De dichter Vergilius sterft.
18 Lex Julia aangenomen (huwelijkswet).
17 Augustus adopteert Gaius en Lucius als kleinzonen. Het begin van een nieuw tijdperk (Ludi Saecuritus) te Rome gevierd.
16-12 Agrippa in het oosten, Augustus in Gallia.
15 Tiberius en Drusus veroveren Raetia en Vindelica; Agrippa op visite bij Herodes in Jeruzalem.
13 Vanuit Gallia keert Augustus in Rome terug: Ara Pacis Augustae gebouwd te Rome. Agrippa voert oorlog in Pannonia.
12 Lepidus sterft, Augustus wordt nu Pontifex Maximus genoemd. Drusus te Lugdunum (Lyon) wijdt altaar aan Rome en Augustus. Agrippa sterft, Tiberius volgt op en beeindigt oorlog in Pannonia. Op de Palatijnse berg te Rome wordt de Vestiatempel ingewijd.
11 Tiberius trouwt met julia, de weduwe van Agrippa en dochter van Augustus.
10 Herodes Major bouwt Caesarea af. Vredesaltaar in Gallia door Drusus opgericht.
9 Drusus valt in Germania van een paard en sterft. Inwijding Arc Pacis Augustiae. Koning Maroboduus van de Marcomannen valt Bohemen binnen.
8 Tiberius verovert Germania door onderwerpen van Suebien en Sugambri.
7 Augustus verdeelt Rome in 14 bestuurlijke regio's.
6 Tiberius krijgt 5 jaar Tribuncia Potestas-titel. Hij verdwijnt naar Rhodos voor studie. Vermoedlijk geboortejaar van Jezus van Nazareth ten tijde van de Volkstelling.
4 Herodes Major sterft. Judea wordt onderverdeeld door 3 zonen: Herodes Archeläus krijgt Judea + Samaria+ Idumea;
Herodes Agrippa krijgt de restjes.
Herodes Antipas krijgt Galilea.
2 Phraätes IV vermoordt, opvolger Phraätes V ofwel Phraätaces genoemd. Augustus wordt Vadaer des Vaderlands (Pater Patriae). Julia wordt verbannen wegens veelvuldig overspel. In Rome is de Marstempel ingewijd, Lex Fufia Caninia ingevoerd: wet regelt vrijlaten van slaven bij dood meester. Tiberius terug uit Rhodos. Adoptief kleinzoon Gaius Augustus sluit met Phraätes V een vredesverdrag. Parthia is een zelfstandige staat als het afziet van de Romeinse aanspraken op Armenia. De Koning van Armenia wordt ook koning van de Meden, Ariobarzanes geheten. Te Massilia sterft adoptief kleinzoon Lucius Caesar.
0 begin Christelijke jaartelling.
4 Herodes Archelaus wordt door Augustus verbannen naar Gallia. Adoptief kleinzoon Gaius Augustus sterft te Lycia, Augustus adopteert Tiberius als stiefzoon en tot opvolger. Augustus dwingt Tiberius om germanicus, de zoon van de overleden broer van Augustus (Drusus) te adopteren. Tiberius vertrekt naar Germanica. Phraätes V sterft en Parthia krijgt een periode van anarchie.
5 Tiberius verslaat de Longobarden en bereikt de Elbe-rivier.
6 Pannonia en Dalmatia komt in opstand tegen de Romeinen. Judea wordt een Romeinse provincie. Rome erkent Maroboduus als Vriend van Rome.
7 Augustus benoemt Praefectus Annorae, om de jaarlijks benodigde 200.000 ton graan voor Rome te distribueren. Als direct vertegenwoordiger van de keizer is de titel Praefectus Annorae gelijk aan de Praefectus Egypte en Praefectus Praetoriae.
8 Pannonia herovert door Tiberius.
9 Tiberius herovert Dalmatia. Met 3 legioenen van in totaal 20000 manschappen wordt generaal Varus in het Teutenburgerwoud verslagen door Koning Arminius van de Chetrusken. Lex Julia herzien. Germanicus zakt de Rijn af met een vloot van 100 schepen richting Laco Flevo (IJsselmeer) om bij Ems gekelderd te worden door lokale stammen.
10 Concordiatempel op Forum Romanum ingeijd. Varus wordt door tiberius afgezet als commandant in Germanica.
12 Tiberius in Rome voor Triomftocht.
13. Tiberius krijgt Imperium Tribuncia Potestas-titel; Germanicus wordt commandant van Gallia.
14 Augustus sterft te Nola. Tiberius volgt op. De dood van Augustus geeft oproer in de legioenen van Pannonia en Germania; Germanicus slaat oproer in Germanica neer. De eigen zoon van Tiberius, Drusus, in Pannonia. Sejanus wordt praefectus praetorio.
Met de dood van Augustus verdwijnen bijna alle muntplaatsen, alleen Lugdunum (Lyon) en Roma overleven.
15 Germanicus voert veldtocht tegen de Chattistam.
16 Germanicus naar Rome op bevel van Tiberius.
17 Cappadocia en Commagene geannexeerd door Rome. Arminius verslaat Vriend van Rome Maroboduus en dien Marcomannen in Bohemen. Germanicus heeft triomftocht in Rome en wordt met speciale volmachten naar de Balkan gestuurd. Tacfarinas uit Numidia komt in opstand tegen Rome.
18 Germanicus kroont de koning van Armenia Artasjes III.
19 Maroboduus vlucht naar Rome als de Marcomannen door de Goth Carualda worden afgeslacht. Arminius door eigen stamhoofden vermoordt. Germanicus sterft al of niet via vergiftiging in Syria.
23 Drusus, zoon van Tiberius, vergiftigd door zijn vrouw Livilla onder leiding van praefectus praetorio Sejanus.
26 Pontius Pilates tot procurator van Judea benoemd.
27 Sejanus is de machtigste man in Rome. Tiberius naar Capri. Herodes Antipas laat voor Salomé Johannes de Doper onthoofden.
28 Opstand der Frisii (Friezen) tegen Rome neergeslagen.
29 Sejanus dwingt Tiberius tot verbanning van Agrippina, de weduwe van Germanicus en hun zoon nero, welke de eerste lijn der opvolging van de keizer is.
30 Nero, zoon van Germanicus in Pontia vermoordt, Jezus Christus van Nazareth gekruisigd.
31 Sejanus, de prefect van de Praetoriaanse Garde wordt geexecuteerd. Opvolger Macro. de laatste zoon van Germanicus, Gaius bijgenaamd Caligula (Soldatenlaarsje), trekt bij Tiberius in Capri in.
33 Agrippina sterft in ballingschap op het eiland Pandateria.
34 Artasjes III van Armenia sterft; de Parth Artabanus III annexeert Armenia.
36 Pontius Pilatus wordt teru geroepen naar rome na klachten van Samaritanen over vermeende strengheid van Tiberius.
37 Tiberius sterft. Zoon van Agrippina en Germanicus volgt op: Caligula.
40 Caligula ontbiedt Ptolemaeus (koning van Mauritania) naar Rome en vermoordt hem eigenhandig.
41 Caligula door Praetorianen vermoordt. Soldaten kronen Claudius, de broer van Germanicus en oom van Caligula tot keizer. Claudius lost twisten in Alexandria op tussen Grieken en Judae. Seneca verbannen naar Corsica.
42 Mauretania wordt een Romeinse provincie.
43 Aulus Plautius in Brittannica te Camulodunum (Colchester) nabij de Theems. Brittannica werd bestuurd door koning Cunobelinus en 3 zonen, die Verica, welke als Vriend van Rome geboekt stond, verdrijven van het koninkrijk. Verica gaat naar Rome en Claudius beslist in te grijpen. Keizer Gaius Augustus was in het jaar 40 al bezig geweest een invasie te plannen. Iedere keizer moest een legionnaire overwinning behalen om te kunnen heersen. Aulius plautius doet het werk, Claudius krijgt de eer en het loon naar werken.
44 Herodes Agrippa sterft als monarch van Judea, zodat Judea direct als Romeinse provincie wordt geannexeerd. Sommigen zien zijn dood als de wraak van God, daar hij de dag ervoor eigenhandig het Hoofd van de eerste Joods-Christelijke gemeente Jacobus heeft onthoofd.
46 Thracia door Rome geannexeerd.
47 Frisii verslagen door legerleider Gnaeus Domitius Corbulo. Apostel Paulus en hulpje Barnabas keert vanuit Antiochië naar Rome.
48Claudius laat derde vrouw Messalina vermoorden om vervolgens te trouwen met Agrippina Minor, zus van Caligula, en moeder van Nero, uit een eerder huwelijk aflomstig. De Senaat wordt opengesteld voor Galliërs. De Hunnen onder Chinees bewind.
49 Seneca terug uit ballingschap en onderwijzer van Nero.
50 Claudius adopteert Nero als eigen zoon. Burrus wordt praefectus praetorio.
Weinigen weten dat Nero een begenadigd stempelsnijder is, welke zijn eigen munten als enige Romeinse keizer zelf ontwierp en de circulatie in zette. een mengeling van brons met goud levert oricalcium op, en de As en Quadrans van Nero rouleren volop naast die van zijn voorgangers. Nero haatte koper en wilde dit materiaal uit de roulatie verbannen. Het lot bepaalde echter anders... Na de dood van Nero verdwijnt het oricalcium tijdelijk.
52 De vrijgelaten slaaf Pallas krijgt Ornamenta Praetoria, dezelfde privileges als een ex-consul.
53 Nero vermoort stiefbroer Brittannicus door vergiftiging daar hij mama Agrippina Minor's lieveling is.
55 Gnaues Domitius Corbulo verlaat Frisia om oorlog tegen de Parthen en Armenen te voeren.
56 Praefectus aerarii- functie ingesteld= schatmeester van de Staatskas. Desondanks wordt het goudgehalte van de aureus verminderd om de orgies van de keizer te kunnen financieren. Ook de zilveren denarii wordt verminderd gehalte om deze reden.
58 Corbulo verovert de hoofdstad van Armenia Artasjat. Suetonius Paulius wordt gouverneur van Brittannica.
59 Corbulo verovert Tigranokerta, de op 1 na belangrijkste stad van Armenia. Nero vermoordt zijn eigen moeder Agri¨ppina Minor in Baiae bij Napels, de vierde vrouw van Claudius. Nero introduceert daarna de Griekse Spelen (Olympiade) in Rome.
60 Corbulo voltooit de Armeense veldtocht. Hij kroont Tigranes als koning, hijzelf wordt gouverneur van Syria. De stam der Iceni onder Koningin Boudicca komt in Brittannica in opstand; haar overleden echtgenoot koning Prasutagas vermaakte zijn monarchie aan 2 zonen en Nero om onder een Romeinse bezetting uit te komen. Nero heeft een veldtocht nodig dus wil annexeren, laat Boudicca geselen, verkracht haar 2 dochters hoogstpersoonlijk. Gevolg is dat londen en Colchester geplunderd zullen worden door Boudicca terwijl gouverneur Plautius een oorlog voerde in Anglesey (Wales).
62 Nero vermoort zijn vrouw Octavia en trouwt met Poppaea Sabina. Seneca en Burrus worden door Nero weggestuurt. Tigellinus wordt praefectus praetorio i.p.v. Burrus, die naderhand sterft. De havenstad Ostia is gereed.
63 Rome sluit accoord over Armenia met Parthen.
64 Negendaagse brand van Rome. Nero geeft Christenen de schuld en eerste christenvervolging is een feit.
65 Seneca pleegt zelfmoord tengevolge van zijn filosofie der Stoïcisme (zelfbeheersing).Calpurnius Piso complot tegen Nero mislukt. Nero slaat Poppaea Sabina tijdens seksspelletje waarop zij sterft.
66 Tiridates tot Armeens koning door Nero in Rome getroond. In Judea breekt opstand uit tegen Romeins procurator Gessius Florus.
67 Vespasianus wordt opperbevelhebber tegen de Joodse opstand.
68 Nero pleegt zelfmoord na een paleisopstand. Senaat roept Galba, de gouverneur van Hispania Citerior uit tot keizer. De Gallische gouverneur Julius Vindex wordt door de Rijnlegers van Verginius Rufus vernietigend verslagen, waartoe Rufus door de overlevenden tot keizer wordt uitgeroepen. Rufus weigert en zweert trouw aan Nero. Vindex vertrekt met 100.000 rebellen tegen Nero naar rome en vond een bondgenoot in de gouverneur van Hispania Tarraconensis in peroon van Servus Sulpicius Galba. Galba weigert zich anti-Nero uit te roepen, wacht de val van Vindex af en wordt later alsnog door de Senaat keizer gemaakt.
Diverse tijdelijke muntplaatsen zien kortstondig het licht.
69. Anarchie in Rome: het VIERKEIZERJAAR.
Galba en diens geadopteerde zoon wordt in januari door afvallige praetorianen vermoordt, opvolger is Otho.
Na de mislukte Vindex-rebellie had de Praefectus praetorio Nymphidus Sabinus de kant van Galba gekozen. Vindex vernietigd, de senaat vaardigt doodvonnis Nero uit. Galba was niet ingewerkt en wist niet dat Sabinus de Praetoriaanse Garde geld en giften had beloofd.
Ondertussen roept Galba zijn bevriende generaal Vitellius van de Rijnlegers naar Rome toe. Galba weigert te betalen onder het motto gehoorzaamheid zonder beloning, waarop voormalig bondgenoot Otho de Garde omkoopt, zodat Galba en diens zoon worden vermoordt en Otho op de troon komt.
Galba is dus vermoord wanneer Vitellius daadwerkelijk bij Rome arriveert. Het komt tot een treffen tussen het legioen van Vitellius en dat van Otho, wat in de pan gehakt wordt. Vitellius is erg populair onder het volk van Rome, en daardoor verzuimt Vitellius een nieuw legioen op te bouwen wanneer hij bericht krijgt dat Vespasianus uit het oosten oprukt naar Rome. Nabij het plaatsje Cremona staat uiteindelijk het uitgedunde legioen van Rijnveteranen van anti-Nero Vitellius tegenover het goeduitgeruste en in de meerderheid zijnde Judea-veteranenlegioen van pro-Nero Vespasianus. Vespasianus verslaat Vitellius alhier vernietigend en neemt daarna als generaal het zich hevig verzettend Rome in.
70 Jeruzalem veroverd en verwoest door de zoon van Vespasianus, Titus. Het is het definitieve einde van de Joodse opstand (Masada= klein Palaestina), welke begon door de weigering van Eleazzar Ben Simon een offerande uit te brengen aan de god (= keizer) Nero, weat een directe oorlogsverklaring betekende in de ogen van de bezettende macht Rome.
Julius Civilius leidt de mislukte Bataafse Opstand tegen Rome. Als voormalig strijdmakker van Vespasianus tegen Vitellius wil Julius Civilius een onafhankelijk Gallia met als hoofdstad Trier stichten, zodat hij de resterende Rijnlegers aanvalt met 8 Bataafse en Kaninefatische cohorten., bestaande uit Gallische en Germaanse stammen aangevuld met overgelopen Rijnlegerlegionnairs. De Noordgrens wordt teruggedrongen tot de Waal. Generaal Quintus Petillius Cerialis wordt met 9 legioenen door Vespasianus er naar toe gezonden= exit Civilius.
70 In Capua breekt in de Ludus van Batiatus (Gladiatorenschool) een slavenopstand uit onder de Thraciër Spartacus.
71 Titus en Vespasianus houden gezamenlijke triomftocht te Rome.
72 Koning Antiochus IV door Vespasianus afgezet. Het koninkrijk Commagene aan Syria toegevoegd; Armenia Minor bij Cappadocia gevoegd.
73 Vespasianus en Titus door Senaat tot Censor uitgeroepen: herstel financiële orde door belastingherziening, door bvb. rioolrechten (pecunia non olet= geld stinkt niet).
Op last van Vespasianus wordt ook de muntplaats Lugdunum (Lyon) gesloten. Roma blijft als enige gecentraliseerde muntplaats over.
Massada= Eleazar Ben Simon en 960 volgelingen plegen collectief zelfmoord op de bergtop. Generaal Lucius Flavius Silva verovert de bergvesting en vindt nog 5 jodinnen en 2 kinderen in leven. De lijken worden aan weerszijden van de weg naar Jeruzalem gekruisigd als bewijs van de Romeinse autoriteit.
74 Aquitania krijgt een nieuwe gouverneur: Agricola.
75 De Alani vallen Armenia en Media binnen.
78 Agricola wordt gouverneur van Brittannica en brengt het gehele land behoudens Schotland (Scotia) onder Romeinse bezetting.
79 Pompeï, Herculaneum en Stabiaea door vulkan Vesuvius verwoest. Vespasianus sterft, Titus volgt op.
80 Opening Collosseo te Rome, brand Capolitijnse tempel.
81 Titus sterft. Triomfboog aan Via Sacria, waaronder ieder legioen de stad Rome dient binnen te komen. Broer Domitianus volgt op.
82 Nieuwe Capolitijnse tempel door restauratie.
83 Domitianus verslaat de Germaanse stam de Chatti. Grensfortificaties tussen Rijn en Donau verschijnen.
84 Domitianus roept Agricola uit Brittannica retour Rome.
86 Domitianus stelt de Capolitijnse Spelen in voor muziek en literatuur. Te Moessia (Turkije) worden de Romeinen verslagen door Koning Decebalus van Dacia.
87 Dacia wordt doelwit van Domitianus. Generaal Cornelius Fuscus loopt in Dacische hinderlaag als hij de houten bootbrug over de Donau oversteekt en wordt vernietigend verslagen.
88 Generaal Tettius Julianus, net praefectus praetorio, verslaat in de slag bij Tapae de Daciërs.
89 Te Mogontiacum (Mainz) komt Lucius Antoninus Saturninus als Gouverneur van Germania Superior in opstand tegen Domitianus. De Gouverneur van Germania Inferior Lappius Maximus verslaat Saturninus. Domitianus wordt van verlicht keizer door achtervolgingswaanzin bevangen en ontpopt zich in een dictator met extreem gewelddadig schrikbewind.
90 Officieel in Duits provincieland wordt de bestuurlijke eenheid Germania Superior en Germania Inferior uitgeroepen.
92 Domitianus in het Donaugebied: veldtochten tegen Sarmaten en Sueven. Domus Augustana, het paleizencomplex op de Palatijnse heuvel te Rome voltooid.
93 Agricola sterft te Rome, Domitianus verbant alle astrologen en filosofen ( de stoicijnen van Seneca en de cynici van Cynicus) uit Rome.
96 Een aantal hofdignatarissen en de echtgenote van Domitianus vermoorden de keizer. De Senaat roept Nerva uit als opvolger. Tevens wordt de DAMNATIO MEMORAE uitgeroepen, welke elke nagedachtenis aan de overleden tiran uit de historie moet verwijderen. Standbeelden van domitianus krijgen het gezicht van Nerva, het Forum van Nerva wordt geïnstalleerd en de munten van Domitianus worden ingeleverd om vernietigd te worden op doodstraf op bezit.
97 De opstand der Praetorianen door Nerva overwonnen. De gouverneur van Germania Superior, Trajanus, wordt als zoon en opvolger geadopteerd. De Chinees Gan-Ying van de Oostelijke Han-dynastie arriveert in Romeins Syria, dat het gevolg heeft dat het Keizerrijk China een zijderoute opent met Rome.
98 De Alimenta (= eerste bijstandswet) ingevoerd door Nerva: de Staat leent geld aan boeren tegen lage rente opdat voedselstroomvoorziening gewaarborgd blijft. Nerva sterft, Trajanus volgt op vanuit Germania waar hij de Rijngrens versterkt.
Eveneens komt er een oricalcium As in de roulatie.
99 Trajanus arriveert als keizer in Rome.
100 Timgod van Numibia wordt hernoemt tot Thamugadi en een militair steunpunt door Trajanus gesticht.
101 Trajanus op veldtocht tegen de Daciërs en hun koning Decebalus.
102 Sarmigethsa, de hoofdstad van Dacia (huidig Roemenië en Hongarije samen) ingenomen onder Trajanus. Decebalus mag als Vriend van Rome klantkoning blijven.
105 Tweede Romeins-Dacische oorlog. De architect Apollodorus van Damascus bouwt een stenen brug over de Donau voor Trajanus nabij het huidige Wenen. Ts'ai Lun, een Chinese hofdienaar, vindt het papier uit.
106 Trajanus verslaat Decebalus en herovert de hoofdstad Sarmigethsa, Dacia wordt geannexeerd als Romeinse provincie, de gewone bevolking wordt uitgemoord op 50.000 notabelen na, welke als slaaf naar Rome worden afgevoerd voor de triomftocht van Trajanus. Generaal Aulus Cornelius Palma verovert Arabia Petreae op de stam de Nabbateëers, dat onder de naam Arabia als Romeins provincie wordt geannexeerd.
107 Trajanus stuurt afvardiging naar het welvarende Boeddhistische Kushanarijk te India onder Koning Kanishka, welke een eigen muntslag voerde.
109 Monument Mars Ultor in Dacia door Trajanus gebouwd.
111 Christenvervolger Plinius Minor wordt gouverneur van Pontus en Bithynia en vraagt aan Trajanus geschreven instructies omtrent de vervolging. Trajanus laat weten dat als een Christen trouw zweert aan de Keizer en Jezus christus 3 keer loochent zijn of haar leven gespaard dient te worden. Niet loochenen is volksvermaak in het Colosseo te Rome.
113 Trajanus veldtocht in Parthia; Apollodorus bouwt Forum Trajanii, waaronder de Zuil van Trajanus.
114 Mesopotamia en Armenia worden door Trajanus geannexeerd.
115 Nieuwe Joodse opstand in Judea. Trajanus verovert de Parthische hoofdstad Ctesiphon.
116 Trajanus kroont Parthamaspates tot nieuwe koning van Parthia.
117 Trajanus sterft te Cilicia op weg naar Rome. Adoptiefzoon Hadrianus volgt op.
118 Hadrianus arriveert in Rome enm ziet een financiële chaos, waardoor hij beslist dat alle recente veroveringen van Trajanus prijs gegeven dienen te worden. Hadrianus laat eveneens oricalcium Assen aanmunten.
119 Transsylvania wordt toegevoegd aan Dacia Superior met Apulum als hoofdstad. Het vertrek van generaal Quintus Marcius Turbo leidt tot opluchting in Dacia en Pannonia.
120. Hadrianus herbouwt in Rome het in 80 verbrandde Panthéon.
121 Hadrianus reist naar de westelijke provincies.
122 Hadrianus in Brittannica en beveelt tot de bouw van een muur om de Scoten en Picten buiten te houden. Over een oppervlak van 80 kilometer staan 17 forten met ieder 1000 legionnairs op een stenen muur.
Over een oppervlak van 500 kilometer komt een pallissade van eikenstammen om de Germaanse stammen tegen te houden in Germania.
123-124 Hadrianus in Klein-Azië. Dacia wordt opgedeeld in 3 bestuurlijke eenheden: Dacia Siuperior, Dacia Inferior en Dacia Porolissensis.
125 Generaal Pan-Yong drijft de Hunnen van het Tarimbekken: begin volksverhuizing.
126 Hadrian Wall af.
128 Hadrianus in Noord-Afrika.
128-129. Hadrianus in Athene; er wordt een nieuwe woonwijk toegevoegd aan de stad en het centrum wordt rigoureus verbouwd.
130 Tweede bezoek aan klein-Azië. Claudius Ptolemaeus tekent de eerste wereldkaart in Alexandria. Hadrianus bezoekt Jeruzalem, dat sinds 70 alleen ruïnes kent. Onder de benaming Aelia Capitolina laat Hadrianus de stad opbouwen en op de plaats van de Verwoestte Joodse Tempel (naast de resterende westmuur= Klaagmuur) laat hij een tempel voor de god Jupiter plaatsen. Vervolgens door naar Egypte, waar zijn gunsteling Antinoüs (=homo) in de Nijl verdrinkt. Op de verdrinkingsplaats richt de ontroostbare keizer Antinoupolis op.
131 Hadrianus terug naar Rome via Athene. De munten worden aangepast naar de provincie war zij rouleren: geboeide barbaren worden vervangen door goden en godinnen of wild. Tivoli (Tibur) als Villa Hadrianus af.
132 De nieuwe Messias uit Judea, Simon Bar Kochba, leidt de Joodse opstand middels guerilla tegen de gelegerde Romeinse patrouilles. Het 10e legioen scheept in Brittannica in onder generaal Sextus Severus.
134 Flavius Arrianus, de Romeinse gouverneur van Cappadocia verslaat de invasie van de Alani in Armenia. Hadrianus sticht Academie voor rechtenstudie (Athenaeum) te Athene.
135 Joodse opstand neergeslagen door Sextus Severus in de Slag bij Betar; einde autonomie van Judea, dat aan Syria-Palaestina wordt toegevoegd; Jeruzalem wordt hernoemd tot Aelia Capitolina en is Voor de Joden verboden toegang.
136 Lucius Aelius wordt als zoon en opvolger door Hadrianus geadopteerd.
138 Luciua Aelius sterft, Antoninus wordt door Hadrianus geadopteert als zoon en opvolger. Op bevel van Hadrianus adopteert Antoninus Lucius Verus en Marcus Aurelius als zonen en opvolgers. Hadrianus sterft en Antoninus volgt op; de Senaat geeft hem de titel Pius achter de naam.
Met de dood van hadrianus verdwijnen eveneens alle oricalcium Assen uit het straatbeeld. De legering goud-brons is te duur.
139 Het mausoleum van Hadrianus door architect Decrianus gebouwd en als Engelenburcht ingewijdt.
140 Quintus Lollius Urbicus onderdrukt in Brittannica de Opstand der Brigantes.
142 In Palaestina wordt het patriarchaat van kracht. Urbicus bouwt een tweede muur, de Muur van Antoninus genoemd en ge+legen ten noorden van de Muur van Hadrianus.
145 Mauretania in opstand tegen Rome. Marcus Aurelius trouwt met Faustina, een dochter van keizer Antoninus Pius. In Rome wordt een tempel voor Hadrianus geopend, de Divus Hadrianus geheten.
146 Marcus Aurelius ontvangt Imperium Proconsulare- titel en de Tribunicia Portensas.
147 Eeuwfeesten in Rome voor 900-jarig bestaan. Antoninus Pius verplaatst de grensfortificaties (limes) in Germania-Superior naar het oosten.
148 Parthische pro-Romeinse koning Vologesus II sterft, wordt opgevolgd door anti-Romeinse Vologesus III.
149 De Romeinse kolonie Nemausis (Nîmes) wordt hoofdstad van Gallia-Narbonnensis.
152 Opstand in Mauretania na 7 jaar neergeslagen. Boerenopstand in Egypte neergeslagen.
154-155 De Brigantes van Brittannica komen weer in opstand. Uit Germania onderdrukken de Rijnlegers dit weer bloedig.
155 Nomen Christianum van kracht (= als je Christen bent ben je strafbaar). In het Amphitheater van Smyrna worden voor het eerst op aanwijzing van delatores, premiejagers, 11 christenen ter dood gebracht. In Judea opstand onderdrukt.
157-158 Dacische opstanden neergeslagen.
159 Dacia opgedeeld in 3 bestuurlijke eenheden met de laatste gebiedswijzigingen.
161 Antoninus Pius sterft, Marcus Aurelius volgt op; deze benoemt Lucius Verus tot mede-keizer. Vologesus III verklaart Rome de oorlog en annexeert Armenia. Lucius Verus vertrekt hierop met legioenen naar Armenia.
162 Herodes Atticus laat in Athene het Odeion bouwen.
163 Lucius Verus verovert Armenia op Vologesus III.
164 Generaal Avidius Cassius verslaat Vologesus III wederom ven verwoest Seleucia en Ctesiphon.
166 Vredesverdrag met Parthia. Gezanten van Marcus Aurelius bereiken het China onder keizer Huan. Deze gijzelt de afgevaardigden.
167 De Oostlegers brengen ziektekiemen mee terug uit Parthia: Pest in Rome. De Germaanse Quaden en Marcomannen vallen Noord-Italia binnen na de Donau te zijn overgestoken.
168-169 Marcus Aurelius en Lucius Verus overwinnen de Babrbaren, doch Verus sterft na de victorie. Germaanse en Scytische huurlingen en gladiatoren gaan deel uitmaken van het Legioen om de stad Aguileia bij Triëst te ontzetten.
173 Pest in China tot het jaar 184. De Romeinse gouverneur van Syria, Avidius Cassius, onderdrukt Egyptische opstand.
174 Marcus Aurelius schrijft zijn Zelfbespiegelingen tijdens een veldtocht.
175 Avidius Cassius kroont zichzelf tot keizer en wordt na 3 maanden door Aurelius-getrouwe officieren vermoord.
176 Marcus Aurelius keert terug naar Rome met zoon Commodus. De Marcomannen, Quaden en Samaten zijn verslagen.
177 Commodus tot mederegent en opvolger benoemd door Marcus Aurelius.
180 Marcus Aurelius sterft in de veldslag tegen de Marcomannen nabij Vindobonum (Wenen). Zoon Commodus volgt op en deze sluit vrede met de Marcomannen; Rome krijgt de Zuil van Marcus Aurelius.
182 Perennis wordt praefectus praetorio.
183 Lucilla, de zus van Commodus, leidt een samenzwering waardoor Commodus wordt gedwongen zijn eigen zus te executeren.
185 Perennis wordt geëxecuteerd op verdenking van samenzwering door Commodus; Cleander volgt op. Romeinen ontruimen in Brittannica de Muur van Antoninus.
186 Helvius Pertinax onderdrukt in Brittannica een muiterij onder de legioenen. Bisschop Irenaûs van Lugdunum (Lyon) schrijft 'Tegen de Ketters', zijnde de schriftelijke basis vanhet Katholicisme.
188 Germaanse opstand onderdrukt.
189 Cleander vermoordt. Feitelijke macht in Rome in handen van 3 personen: praefectuo praetorio Laetus, Eclectus (kamerheer Commodus) en de concubine van Commodus, Marcia.
190 Helvius Pertinax slaat opstand in Afrika neer.
191 Brand in Rome.
192 Moord op Commodus.
193 De Senaat en Laetus roepen Stadsprefect Pertinax tot keizer uit. De Praetorianen vermoorden pertinax al na 3 maanden, waarna Didius Julianus keizer wordt. Na 2 maanden door Praetorianen vermoordt. Septimus Severus volgt op. In Syria wordt de gouverneur Pescennius Niger tot keizer van Rome uitgeroepen, terwijl in Brittannica de legioenen een andere keizer willen hebben: de gouverneur Clodius Albinus. Zuil van Marcus Aurelius is af.
193-197 Diverse kortstondige muntplaatsen zien het licht en verdwijnen weer.
194 Septimus Severus verslaat en doodt Pescennius Niger in de Slag bij Issas.
196 Caracalla, de zoon van Septimus Severus, wordt tot keizer uitgeroepen.
197 In de Slag bij Lugdunum (Lyon) verslaat Septimus Severus Clodius Albinus, die zelfmoord pleegt na zijn nederlaag. Aansluitend voert Septimus Severus oorlog tegen Parthia, waarbij het net gerestaureerde Ctesiphon wederom met de grond gelijk gemaakt wordt door de Romeinse troepen.
198 Caracalla wordt benoemd tot Augustus, terwijl de andere zoon van Septimus Severus, Geta geheten, tot Caesar wordt benoemd.
199 Septimus Severus in Egypte en laat de Kolossen van Mnemnon bij de stad Thebe restaureren, sinds zij bij de aardbeving van 27 waren verwoest.
202 Septimus Severus naar Rome voor triomftocht.
203 Forumboog voor Septimus Severus op het Forum Romanum onthuld. De inspirator van Septimus Severus, zijnde Plantianus de praefectus praetorio, wordt tot Consul benoemd. Septimus Severus op rondreis door de Afrikaanse bezittingen tot en met 204.
205 Caracalla beschuldigt Plantianus van hoogverraad; Plantianus door hofdienaar vermoordt. Jurist Papinianus volgt op als praefectus praetorio.
208 Septimus Severus vertrekt naar Brittannica met Geta en Caracalla om de noordgrens te verstrekken. Vervolgens diverse veldtochten alhier tot 210 en het herstel van Hadrian Wall.
211 Te Ebocarum (York) overlijdt Septimus Severus. Beide zonen volgen tegelijkertijd op en keren terug naar Rome.
212 Caracalla vermoort zijn broer Geta en wordt enig keizer. Ook Papinius wordt vermoort daar hij weigert wijlen Geta een verrader te noemen. De Constitutioo Antoniniana wordt van kracht (= alle vrije Romeinse inwoners krijgen burgerrechten).
213 Caracalla verslaat de Alamannen.
215 De Antoniannii met een waarde van 1 1/2 denarii, waarbij men 2 denarii betaalwaarde op keizersdecreet moest accepteren ( en zodoende jatte de keizer bij elke munt een 1/2 denarii die in zijn tuniek verdween) worden ingevoerd door Caracalla in kader van de grote geldherziening. Deze Antonianus is herkenbaar aan de keizerkop met een 5-puntige stralenkrans (kroon) als beeldenaar.
De zilveren denarii ging van 100% zilver naar 40 % zilver tijdens de regering van Caracalla. Hierdoor kan de Antoniani later in het midden van de derde eeuw de denarii laten verdwijnen.
216 Caracalla valt Parthia binnen, de Thermen van Caracalla gaan in Rome in gebruik.
217 Door soldaten wordt Caracalla vermoordt in Carrhae. De praefectus praetorio Macrinus roept zichzelf tot keizer uit. Deze Macrinus lijdt een nederlaag tegen Parthia bij Nibisus, waardoor een vernederend vredesaccoord volgt. Calixtus I van de catacomben-christenen wordt Bisschop in Rome, en de Bisschop van Rome is hoger en nader tot God dan de overige bisschoppen. De Antonianus wordt weer afgeschaft.
218 De tante van Caracalla, Julia Maesa, benoemt Elagabalus tot keizer. Macrinus wordt verslagen en gedood door Elagabalus.
222 Julia Maesa en Elagabalus door Praetorianen vermoordt. Neef Severus Alexander volgt op, welke in de macht is van mammie Julia Mamae. Ondertussen rukken Longobarden en Vandahlen op over de Rijn- en Donau-grenzen.
223 Julia Mamae wordt tot Augusta benoems, praefectus praetorio Ulpianus wordt o.l.v. Julia Mamae door zijn eigen garde vermoordt.
224 Ardasjir I verslaat de Parthen van koning Arthabanus V. Het Parthia van Seleuciden wordt hervormd tot het Nieuwe Perzische Rijk van Sassaniden.
229 Cassius Dio wordt Consul.
230 Ardasjir I valt Romeins Mesopotamia binnen en belegert Nisibis.
231-233 Alexander Severus in Mesopotamia, Ardasjir geeft belegering op.
233 De Alamannen breken door de Donau- en Rijngrens. Alexander Severus verlaat Mesopotamia en trekt met zijn legioen naar de Rijngrens.
234 Pannonische troepen roepen Maximinus Thrax uit tot keizer.
235 Alexander Severus wordt door zijn Thracische generaal Maximinus nabij Mainz samen met Julia Mammae vermoordt. Alexander Severus wilde onderhandelen doch de aanwezige Rijnlegers wilden vechten, en dat betekende dus de dood van de keizer. De Senaat erkent het keizersschap van Maximinus Thrax.
238 De proconsul van Africa, Gordianus, wordt tot keizer uitgeroepen. Hij regeert samen met zoon Gordianus II. De gouverneur van Numidia Capellianus, welke een trouw bondgenoot is van Maximinus Thrax, vermmort de beide Gordianussen.
De Senaat roept echter Pupienus en Balbinus tot keizer uit.
Maximinus Thrax wordt bij Aguileia door zijn eigen soldaten vermoordt tijdens de veldtocht tegen Balbinus en Pupienus. Na de gewonnen slag worden zowel pupienus als Balbinus door Praetorianen vermoordt op terugweg naar Rome. Deze Praetorianen roepen de zoon van de vermoordde Gordianussen, Gordianus III uit tot keizer. Ondertussen steken Gothen de Donau over en vallen het Romeinse Rijk binnen.
De Antoniani terug in het betalingsverkeer. De munt wordt populair in het gebruik en verdrijft de zilveren denarius geleidelijk uit de roulatie.
240 Ardasjir I sterft, zoon Sapor I volgt op.
243 De Perzen worden verslagen door Generaal Timesitheus en trekken terug over de Tigris. Timesitheus wordt ziek en overlijdt; praefectus praetorio Philippus Arabs volgt op.
244 Deze Philippus Arabs vermoordt vervolgens Gordianus III in Mesopotamia. Philippus Arabs is de nieuwe keizer, sluit een vredesaccoord met Sapor I en gaat naar Rome.
247 Eeuwfeest Rome-millennium.
249 Decius wordt tot keizer uitgeroepen door zijn Pannonische troepen. In de Slag bij Verona worden Philippus Arabs en zijn zoon gedood.
Trajan Decius introduceert een nieuwe muntsoort in de monetaire eenheid, de dubbele Sestertii, welke een stuk zwaarder is als de gewone Sestertius, doch deze rouleerde 2 jaren, en werd na de dood van Decius niet meer gemaakt.
249-251 De eerste systematische Christenvervolging wordt onder Decius een feit.
250 De Antonianus is eigenlijk nog de enige munt die daadwerkelijk circuleert in het Romeinse Rijk, en wordt met enorme hoeveelheden aangemunt in Rome. Milaan en andere muntplaatsen zien het licht, en aangezien het haastwerk is, zijn de portretten van ondergeschikt belang, soms zelfs nauwelijks herkenbaar.
251 Decius sterft in de strijd tegen de oprukkende Gothen. Trebonianus Gallus wordt tot keizer uitgeroepen door de legioenen.
252 Sapor I verovert Armenia.
253 Aemilianus wordt tot keizer uitgeroepen door de legioenen te Moessia (huidig Turkije en Bulgarije). Hij verslaat en doodt Trebonianus Gallus en diens zoon Volusianus in de Slag bij Interamna. 3 maanden later wordt Aemilianus door eigen troepen gedood wanneer vernomen wordt dat de sterkere Rijnlegers generaal Valerianus tot keizer hebben uitgeroepen. Valerianus gaat naar Rome en benoemt zoon Gallienus tot mederegent.
254 De Marcomannen vallen wederom Pannonia binnen en de Gothen bezetten Thracia.
256 Sapor I valt Mesopotamia binnen en bezet syria.
257 Valerianus start een grootscheepse christenvervolging. De Gothen steken de zwarte Zee over en dringen tot in Klein-Azië door.
258 De Franken bezetten Spanje en Marokko. De Alamannen doen een inval in Italia, doch bij de Slag bij Mediolanum (Milaan) verslaat Gallienus hen.
De Antonianii zijn verworden tot een koper of bronzen muntje met een dun zilverlaagje er over heen.
259 De legerleider Posthumus wordt in Gallia tot keizer uitgeroepen en sticht alhier een van Rome onafhankelijk Rijk.
262 Gallienus krijgt een ereboog in Rome. De koning van Palmyra Odaenathus verslaat Sapor I.
267 De Gothen plunderen Athene en overige Griekse steden. Odeanathus van Palmyra vermoordt; weduwe Zenobia wordt regentes over hun minderjarige zoon Vaballathus.
268 Posthumus door eigen soldaten vermoordt in Gallia. In Rome wordt Gallienus eveneens door praetorianen vermoordt. Hij wordt opgevolgd door Claudius II, die als eerste de Alamannen verslaat om vervolgens in de Slag bij Nisj (Naissus) de Gothen te vernietigen. De Senaat geeft hem de titel Gothicus. De overlevenden van de Gothen splitsen zich op in Ostrogothen en Visigothen. Koningin Zenobia van Palmyra verovert Egypte op de Romeinen.
De Dupondius, Sestertius en As van Posthumus zijn de laatst bekende muntsoorten. Na de dood van Posthumus worden uitsluitend Antonianii geslagen. Normaliter zouden deze een 5 puntige kroon op het hoofd moeten hebben, edoch men ziet wel eens een lauwerkrans voorbij komen (Slordigheid?).
270 Claudius II Gothicus sterft aan de pest. Aurelianus volgt op.
271 Zenobia roept de onafhankelijkheid van Palmyra (Syria) uit.
272 Sapor I sterft, zoon Hormisdas I volgt op.
273 Hormisdas I sterft, broer Balram I volgt op. Aurelianus verovert Palmyra en neemt Zenobia gevangen.
274 Aurelianus bouwt in Rome een tempel voor Zonnegod Sol. Het autonome Gallia onder keizer Tetricus wordt zonder slag of stoot ingenomen door Aurelianus.
Tevens vind de hoogstnoodzakelijke munthervorming plaats met een vergrootte afmeting naar die van Caracalla en hoogst gedetailleerde portretten gaan weer rouleren. De Antionianus heeft nu een zilveren basis van 5 %.
De munt van Milaan wordt gesloten, de Munt van Pavia (nabij Ticinum) wordt geopend.
275 Sint Anthonius sticht de eerste kloosterorde in de Egyptische woestijn. Aurelianus door eigen officieren vermoordt. Senaat wijst Tacitus aan als keizer. De dood van Aurelianus is voor de Alamannen het sein de Rijn over te trekken, en met andere Germaanse stammen grote delen van Gallia te verwoesten.
Om de economie te ontwrichten gaan Barbaren Romeinse munten kopieëren (in voornamelijk Germania en Brittannica gevonden), en onder Victorinus (268-270) alsmede Claudius II Gothicus (268-270) rouleren meer barbaarse kopietjes dan dat er Romeinse munten zijn geslagen.
276 Tacitus sterft in Cappadocia; in Tarsus op Cilicia wordt de halfbroer van Tacitius, Florianus tot keizer uitgeroepen door de Senaat en het Westleger, terwijl het Oostleger Probus tot keizer uitroept. Florianus sterft onder de moordenaarshand der Praetorianen voordat het tot een confrontatie met Probus komt.
277 Probus verdrijft de Franken uit Gallia, de stadsmuur van Rome (Muur van Aurelianus) gereed.
278 Probus verdrijft Gothen uit Klein-Azië.
280 Generaal Bonosus van Probus roept zichzelf als keizer uit in Keulen; Probus verslaat hem na een bloedige veldslag. Sextus Julius Saturninus werd als generaal van Probus in Alexandria geïnstalleerd als keizer om direct daarop vermoord te worden door Praetorianen.
282 Probus sterft te Sirmium door muitende soldaten, de praefectus praetorio Carus volgt op; hij voert oorlog tegen Parthia en steekt de Eufraat over om Ctesiphon en seleucia te veroveren.
283 Carus sterft door blikseminslag (moord?) en wordt ter plekke te Ctesiphon opgevolgd door zonen Numerianus en Carinus.
284 Numerianus sterft in bad bij Heraclea te Thracia, de schoonvader praefectus praetorio Arrius Aper wordt valselijk beschuldigd en geexecuteerd door de commandant van de lijfwachten Diocles (= later Diocletianus).
285 In de Slag bij Margus sterft Carinus. Carinus zat in Rome toen in Pannonia Marcus Aurelius Julianus tot keizer werd uitgeroepen. Julianus wordt door Carinus in de Slag bij Verona verslagen. Diocles is met het Oostleger onderweg en gaat de slag aan met Carinus, die diocles verslaat. Carinus wordtna de zege direct vermoordt door eigen officieren, zodat het keizerrijk alsnog aan Diocles toevalt, die zich nu Diocletianus gaat noemen.
Diocletianus wijzigt de muntslag door nieuwe gouden en zilveren munten de circulatie in te brengen. Om de Antonianus te vervangen komt Diocletianus met een aanvankelijk nieuwe 10 gram wegende munt welke 5 % zilver bevat, doch welke geleidelijk aan gaat verminderen in gewicht en in gehalte.
Voor Diocletianus was alles bewust gecentraliseerd, doch na Diocletianus mogen de Romeinse provincies zelf gaan slaan, mits het voorgeschreven keizerlijk portret en symboliek van Romeins bestuur op de achterzijde staan. Ook moeten er letters zijn toegevoegd om de muntplaats te onderscheiden op de zijde van de symboliek.
Een nieuwe grondwet regelt dat al het voorgaande geld moet worden vernieuwd en dit geeft de monetaire eenheid een hernieuwde basis. De omwisselingsoperatie duurt 10 jaar en geldt voor het gehele Rijk.
Het was de bedoeling dat de Antoniani werd vervangen door de Follis, de keizer heeft een 5 puntige kroon op het hoofd en de XII die de Antoninani kenmerkt ontbreekt geheel in het design; het zilvergehalte is nul komma nada, welke in recente veilingcatalogi worden aangeduid als POST REFORM RADIATES.
286 In Gallia breekt de Bacandae-opstand uit, die de plunderende boeren als guerilla-oorlog uitvoeren. Co-regent van Diocletianus verslaat deze vernietigend: Valerius Maximianus krijgt nu de titel mede-keizer van Diocletianus. Maximianus krijgt West, Diocletianus krijgt Oost.
288 Brittannica wordt autonoom onder de Romeinse admiraal Carausias. Diocletianus tekent vrede met de Pers Bahram II. Eufraat is de grens tussen Rome en Parthia. In Arm,enia installeert Diocletianus tot koning Tiridates III.
290 Carausias wordt door Diocletianus en Maximinianus tot mede-keizer erkent.
293 Bahram II sterft, zoon Bahram III volgt op, welke binnen 2 maanden wordt afgezet door Narses I. Diocletianus voert de Tetrarchie in. Constans Chlorus en Galerius worden benoemd tot Caesares (onderkeizers) voor West en Oost. het bestuurscentrum Rome wordt verplaatst naar het oosten bij de Zee van Marmore in Nicomedia. Sirmium wordt de hoofdstad van de Donauprovincies onder Galerius. Maximinianus regeert vanuit Milaan en Constans Chlorus regeert vanuit Trier. Constans Chlorus verslaat Carausias, doordat de minister van Carausus, Allectus hem vermoordt; Allectus volgt op.
295 In zijn geboortestreek Spalatum (Split) wordt door Diocletianus een paleis in de vorm van een legerkamp gebouwd.
296 Constans Chlorus valt Brittannica binnen, doodt Allectus en Brittannica is niet langer autonoom, doch wordt weer een Romeinse provincie.
300 Eerste editie Kama Sutra verschijnt.
301 Diocletianus vaardigt Edict uit waarddoor alle goederen en diensten een vaste prijs hebben.
303 Grootste christenvervolging in het Romeinse Rijk begint. Narses I sterft, Hormidas II volgt op.
305 Diocletianus abdiceert ten gunste van Galerius, Maximinianus ten gunste van Chlorus. Caesares Severus en Maximinus Daia.
206 Te Eboracum (York) sterft Constans Chlorus; zoon Constantijn word door de legioenen tot Augustus uitgeroepen, Te Rome laat de zoon vanMaximinianus, Maxentius geheten, zich tot keizer aanwijzen.
308 Keizerconferentie in Carnuntum: de enige wettige keizer is Licinius met caesares Constans voor West en Galerius voor Oost met caesares Maximinius Daia.
309 Hormisdas II sterft, Sapor II volgt op.
310 Constantijn Caesares neemt Maximianus gevangen na de Slag bij Massilia (Marseille), waarop de laatste zelfmoord pleegt.
311 Galerius verbiedt de christenvervolging in het Oosten, veel christenen zijn landbouwers, zonder boeren geen graan. galerius sterft aan een ziekte.
312 Samen met Licinius verslaat Constans Maxentius in de Slag bij Pons Milvius op 28 oktober 312. Maxentius was een tiran die Domitius Alexander, de gouverneur van Afrika, deed besluiten onafhankelijk van Rome te worden.
313 Edict van Milaan: Oostkeizer Licinius en Westkeizer Constans kennen geloofsvrijheid aan Christenene toe; Voor de slag zag Constans een visioen in de hemel, een aaneengevlochten wolk in de vorm van een P aan een X, in hoc signo vincit (in dit teken zult ge overwinnen)Hierop werden de schilden van het legioen van Constans overgeschilderd met de P en de X en de zege was een feit.
Licinius trouwt met Constantia, halfzus van Constans (Constantijn).
maximinus verovert in Klein-Azië alle bezittingen van Licinius en trekt op naar Thracia. Licinius ontmoet Maximinus en verslaat deze op 30 april 313. Maximinus ontsnapt als slaaf verkleedt van het slagveld, wordt ziek en sterft in Tarsus. Het hele Oosten komt zodoende in handen van Licinius.
314 Ruzie tussen Constans en Licinius. 2 veldslagen later blijkt dat beide keizer even sterk zijn. Voor de tweede veldslag wijst Licinius zijn generaal aan als opvolger, zijnde Aurelius Valerius Valens, om de plaats van Constans als keizer in te nemen. De vredesonderhandelingen tussen Constans en Licinius na de tweede veldslag kunnen alleen ingaan als Licinius eigenhandig Valens executeert, hetgeen geschiedde.
315 Triomfboog Constans ingewijd in Rome.
Constans gaat verder met de aanvang tot munthervorming, welke Diocletianus had ingezet.
De gouden aureus van 1/60 lb goud wordt ingewisseld voor een Solidus van 1/72 goud. Deze solidus wordt voor het eerst geslagen in 312, en vanwege de vaste wiiselkoerswaarde wordt de Solidus de handelsmunt van het Rijk.
Er verschijnt een 1/2 solidus (Semis) en een 1 1/2 Scipulum, welke meer als try-outs moeten worden gezien, daar ze nauwelijks naast de solidus hebben gerouleerd.
Na het goud volgt het zilver, en nieuwe munten verschijnen in de circulatie.
De Milliarense ter waarde van 1/18 solidus en de Siliqua ter waarde van 1/24 solidus werden de zilveren handelsmunten van de Romeinen, waarbij rekening was gehouden met de zilveren Argenteus van Diocletianus met een gehalte van 1/96 lb, alhoewel Constantijn genoodzaakt was dit later terug te brengen naar 1/144 lb.
317 Drie nieuwe caeasares: Zoon van Licinius zijnde Valerius Licinianus Licinius (II) voor oost en voor West 2 zonen van Constans: Flavius Claudius Constantinus (= Constans II) en Flavius Julius Crispus.
324 Oorlog tussen Constans en Licinius. Licinius wordt in 2 veldslagen bij Hadrianopolis en Chrysopolis verslagen, Constans wordt alleenheerser over Oost en West. Halfzus Constantia weet haar zoon en echtgenoot voor de dood te behoeden, doch Licinius Sr. begint te plotten tegen Constans met de door Constans gespaarde generaal Marcus Martinianus na de Slag bij Chrysoplis, met het gevolg dat beide heren alsnog hun doodvonnis tekenen en op bevel van Constans geexecuteerd worden.
325 Flavius Constantinus (Constans II) begint Byzantium tot het jaar 330 om te vormen als Christelijke hoofdstad van Constantijn in Europa onder de naam van Constantinopel.
In Nicea wordt een Concilie gehouden in aanwezigheid van Constans I, die aldaar de titel Maximus achter zijn naam krijgt.
220 bisschoppen uit alle hoeken en gaten van het Romeinse Rijk vechten over de stelling van de Heilige drie-eenheid in Nicomedia.
De Zoon= de Vader= de God= dus heilig. Theorie van Hosius van Cordoba en Alexander van Alexandria.
Arius van Alexandria en de geschiedschrijver Eusebius van Caesarea: de heilige drie-eenheid, Zoon, Vader en Heilige Geest is aardse afsplitsing van God. Zoon van God is hirarchisch onder God, dus NIET heilig.
Constans I besluit het Concilie met 218 stemmen voor en 2 tegen voor het principe dat de Heilige Drie-eenheid geldt: God= de Vader- de Zoon en van dezelfde substantie, dus heilig. Het Hosianisme wordt de gangbare godsdienst, de gnostiek van Arius, het Arianisme (God zit niet alleen in Jezus, maar in alle stoffelijke en niet-stoffelijke wezens, dus ook in jou) wordt op straffe des doods verboden. Arius en Eusebius verdwijnen met de Leer van Johannes de Doper, zoals het Arianisme ook wel genoemd wordt, naar Armenia.
Op de muntslag zien we omstreeks 325 Christelijke symbolen verschijnen. Aguileia, Ostia en Ravenna worden nieuwe muntplaatsen.
326 Tweede vrouw van Constans Fausta is jaloers op zoon Crispus van eerste vrouw Minervina. Crispus is populair onder het volk en dus een bedreiging voor de 3 zonen van Fausta, zodat Fausta valse bewijzen laat neerleggen in huize Minervina-Crispus, zodat Crispus in de gevangenis op verdenking van hoogverraad geexecuteerd wordt zonder enig proces. Constans I komt echter achter de ware toedracht en vermoordt Fausta door haar in een badkuip vol kokend water te gooien.
330 Constantinopel als hoofdstad ingewijd.
331 Constans I jat de tenmpeleigendommen onder de noemer confisceren.
332 Constans II verslaat de Gothen.
333 Constans II bevorderd van caesares naar Caesar: de zonen van de halfbroer van Constans I Delmatius, geheten Flavius Julius Delmatius en Flavius Hanniballianus worden benoemd.
335 Hanniballianus heet Rex te zijn over Armenia, Pontus en Cappadocia. Constans I is opperhoofd, 3 zonen en 2 neven subhoofden, dit om een machtstrijd te voorkomen.
337 Constans I wordt ziek en sterft op veldtocht tegen Perzië in nicomedia. De zonen van Constantijn vermoorden hun neven Delmatius en Hanniballianus. Zodoende een tetrarchie van Constans, Cionstantius II en Constantinus II.
340 Constantinus II is niet tevreden over zijn rijkdsdeel en verklaart de oorlog aan broer Constans, en wordt zodoende door Constans gedood in de Slag bij Aguileia.
Constans is nu keizer over West, Constantius II over Oost.
De follis is afgeslankt ter grootte van een speldenknop van 15 mm. en een gewicht dat lichter is dan 1 eurocent nu. Het brons is niet gekoppeld aan goud of zilver en leidt dus een eigen onoverzichtelijk bestaan.
341-342 Constans succesvolle veldtocht tegen de Franken in Gallia.
343 Constans succesvolle veldtocht in Brittannica tegen Scoten en Picten.
346 Mislukte belegering van Nisibis door Sapor II. Munthervorming in brons binnen het gehele Romeinse rijk.
Introductie van de Centenionalis als opvolger voor de Follis, in een poging een stabiele bronzen munt terug te krijgen.
348 Constantius II verslaat Sapor II in de Slag bij Singara.
350 Constans vermoordt door opstandige generaal Magnentius uit Augustodunum (Autun) bij het fort Helena aan de voet van de Pyreneëen. Magnentius roept zich als keizer uit. Gothische bisschop Ulfilas vertaalt de Latijnse Bijbel in het Gothisch. Hunnen in Perzië.
Magnentius slaat 33 mm grote zware bronzen centenionalissen.
Voor 350 waren zilveren munten een zeldzaamheid gezien de politieke staat van het Rijk, doch tussen 350 en 400 vindt een regelmatige productie plaats van zilveren munten, Siliqua geheten.
De gouden munten waren nog steeds in handen van de keizer (Zilver en brons in handen van de Senaat), dus deze mochten alleen geslagen worden op de plaats waar de keizer tijdelijk verblijf hield.
351 Magnentius verslagen bij de Slag bij Mursa door Constantius II.
353 Magnentius en broer Decentius plegen na de Slag bij berg Selencus zelfmoord waardoor Constantius II alleenheerser is over Oost en West.
355 Constantius II benoemt Julianus (II) tot Caesar; hij is een halfbroer van Constans Gallus en een neef van wijlen Constans I Maximus.
Constans Gallus kreeg in 351 de rang van Caesar en gouverneur van de oostelijke provincies in Antiochië, doch regeerde als een tiran, en zodoende wordt Constans Gallus in Pola te Istria terechtgesteld. Halfbroer Julianus II trouwt met zus van Constantius II, Helena.
357 Constantius II in Rome. Julianus verslaat de Alamannen in Slag bij Argentoratum (Straatsbourg).
358 Sapor II verklaart Rome de oorlog.
360 Julianus II te Lutetia (Parijs) door soldaten als keizer uitgeroepen. Grote zwaren 33 mm centenionalissen worden aangemunt.
Picten, Scoten lopen de Muur van Hadrianus onder de voet.
362 Constantius II sterft aan koorts in Mopsucrene op Cilicia. Julianus II alleenheerser en start de Christenvervolging weer op door de invoering van de Onderwijswet.
363 Julianus II sterft in Perzië tijdens een veldslag. De kapitein van de Lijfwacht Flavius Jovianus volgt op als keizer. Jovianus sluiteen vredesverdrag met de Perzen voor de duur van 30 jaar, waarbij de Romeinen al de toegevoegde Rijksdelen sinds Diocletianus teruggaf aan Sapor II. Op terugweg naar Rome sterft Jovianus in zijn slaapvertrek aan koolmonoxidevergiftiging nabij Dadastana in Galatia.
365 In Nicae wordt Valentinianus I tot keizer uitgeroepen daar hij als generaal zowel bij Jovianus als Julianus II had gediend. Hij roept zijn jongere broer Valens uit tot medekeizer in het oosten, terwijl hijzelf het westen neemt om de Rijngrens te versterken.
366 Procopus is een generaal in Constantinopel van Julianus II, die Valens niet erkent en zichzelf tot keizer laat kronen: Executie door Valens.
367 De Picten, Scoten, Saksen en Franken vallen Brittannica binnen; generaal Theodosius de Oude (vader van Theodosius I) heeft 2 jaar nodig het gebied onder Romeinse overheersing terug te brengen. Valentinianus benoemt zijn eigen zoon Gratianus tot medekeizer in de West.
Gratianus introduceert een op een centenionalis gelijkende munt, welke niet aanslaat bij het publiek en een roemloze dood sterft. De munten van brons blijven zich verkleinen.
373-375 Opstand in Mauretania neergeslagen. Hunnen vallen het Ostrogothische Rijk van koning Ermanarik in Zuid-Rusland binnen
en vernietigen het. Valentinianus sterft aan een hartaanval in Bregetio te Pannonia; Gratianus volgt op.
Valentinianus II wordt tot keizer uitgeroepen door de legioenen, doch Gratianus en Valens dulden hem, doch Valentinianus II is een keizer zonder land.
378 Valens sneuvelt in de Slag bij Adrianapolis in Thracia tegen de Visigothen. Deze Visigothen redden het niet tegen de oprukkende Hunnen en vragen Valens toestemming zich op Romeins grondgebied te vestigen. Dat is goed, want Valens komt soldaten te kort; corrupte gouverneurs torpederen de verhoudingen tussen Valens en de Visigothen daar de Keizerlijke garantie van voedselleveranties aan die Visigothen de legioenen ingaan in plaats van de hongerlijdende Visigothen. Opstand volgt.
379 Gratianus van West benoemt Theodosius als Keizer voor de Oost. Sapor II sterft, opvolger Ardasjir III.
381 Concilie van Constantinopel. De kerk van Constantinopel wordt de hoofdkerk.
382 Theodosius neemt Visigothen als foederati (asielzoeker) in het Romeinse Rijk op. Uit Senaat van Rome wordt het Victoria-altaar gesloopt. Westerse bisschoppen proberen de Kerk van Constantinopel te saboteren tijdens het Concilie van Rome.
383 Magnus Maxinus, generaal in Brittannica valt Gallia binnen als zelfbenoemde Augustus. Nabij de Alpen wordt Gratianus door hem gedood. Valentinianus I vlucht hierop naar Theodosius.
384 Valentinianus I doet afstand als keizer van het Romeinse Godenrijk.
388 Magnus Maximus verslagen door Theodosius en Valentinianus I in de Slag bij Poetovio en sterft. Een generaal van Theodosius I executeert de zoon van Magnus Maxentius eigenhandig.
391 Alle heidense culturen verboden in het Romeinse Rijk; het Christendom wordt hoofdgodsdienst.
392 De Frankische legerleider Arbogastus, tevens een generaal van Theodosius, laat Valentinianus I wurgen en benoemd Eugenius tot westkeizer. Op 8 november 392 verklaart Theodosius het Christendom tot staatsgodsdienst.
393 Eugenius de schoolleraar is een Muppet van Arbogastes en wordt dopor Theodosius I geexecuteerd na de Slag bij Frigidus. Arbogastes vlucht en pleegt zelfmoord. Theodosius I alleenheerser over oost en west.
395 Theodosius I sterft. Zoon Honorius voor West, zoon Arcadius voor Oost volgen op.
De bronzen muntslag is weer bijna een speldenknop (18 mm). De val van Rome zorgt er voor dat de Bibliotheek de fik in gaat, waardoor alle geschreven stukken vernietigd worden, en zo komt het dat wij geen benamingen hebben voor alle kortstondige keizerllijke initiatieven om de bronzen munt weer gewild te maken.
Wel zette Theodosius 1 een vervanger voor de Scripulum van Constans, zijnde de gouden 1/3 solidus ofwel Tremis geheten. De FEL TEMP REPERATIO centenionalissen van Constans I worden in de tijd van Theodosius het meest vervalste geld (barbarismen).
396 Het verval van West begint. De Vandaahlse generaal Stilichus, in dienst van Honorius, oefent de feitelijke macht uit in het west-Romeinse Rijk en verslaat de Visigothische Koning Alarik van Griekenland.
400. jeruzalem: Joden publiceren de Talmoed. Alarik valt met het resterende deel van zijn Visigothische troepen Noord- Italia binnen.
402. Stilicho verslaat Alarik wederom bij Pollentia; Alarik verlaat Italia.
403 Ravenna wordt de hoofdstad van het West-Romeinse Rijk.
Arcadius verdeelt met succes zijn rijksdeel onder echtgenote Eudoxia, Anthemius, praefectus praetoriius Rufus, de Eunuch Eutropius en de Goth Gaïnas.
404 Eudoxia sterft.
405 Stilicho verslaat bij Faesulae een horde opgejaagde Ostrogothen o.l.v. Radagius.
406 Vandahlen en andere stammen vallen Gallia binnen.
407 Terugtrekking Romeinse legioenen uit Brittannica: Picten, Scoten en Saksen bezetten Brittannica. De legionnair Constantius (Constantius III) wordt in Brittannica tot keizer uitgeroepen, vertekt en sluit zich aan bij de plunderende barbaren in Gallia.
408 Door paleisintriges wordt Stilicho terechtgesteld op last van Honorius uit Ravenna. Alarik valt hierop Italia binnen, belegert tot drie maal toe Rome met zijn Visigothen. Arcadius sterft, zoon Theodosius II volgt op, 7 jaar oud, Anthemius neemt waar.
Constantius III valt Spanje binnen.
409 Alanen, Sueven en Vandahlen vallen Spanje binnen.Constantius III is verraden door zijn eigen generaal Gerontius. Generaal Constantius van honorius neemt Constantius III gevangen en zend deze voor executie naar Rome. De zoon van Constantius III, Constans geheten, wordt in 408 tot Augustus bevorderd en vertrekt dan naar Vindobonum (Wenen). Gerontius roept de rebel Maximus uit tot keizer van Spanje.
Alarik van de Visigothen belegert Rome en de Senaat stelt prefect Priscus Attalus als keizer aan om een verwoesting van de havenstad Ostia door Alarik te voorkomen. attalus fungeerde als Muppet van Alarik en verbleef meer in het Visigothische kamp dan in de stad zelf.
410 Alarik plundert Rome, sterft even later en wordt opgevolgd door Ataulf. Ataulf laat Priscus Attalus voorlopig keizer spelen.
411 In Vindobonum woordt Constans door Gerontius terechtgesteld na een langdurige belegering. Niet lang daarna sterft Gerontius ook; Honorius laat de keizer van Spanje Maximus in leven. Koning Gantarius van de Bourgonds roept Jovinus uit tot keizer te Mainz, en koning Goar van de Alamannen erkent Jovinus eveneens als keizer.
412 Ataulf leidt de Visigothen door Italia Gallia in. Honorius benoemt generaal Constantius, die tot 421 het west-Romeinse Rijk weet te herstellen van alle buitenlandse invloeden. Broer Sebastianus van Jovinus door Ataulf gedood.
413 Bourgonden o.l.v. Koning Gundikar krijgen van Honorius gebieden aangewezen op de linker Rijnoever en vestigen zich aldaar. Keizer Jovinus wordt door Ataulf gevangen genomen, welke zich zojuist met Honorius verbonden heeft door een huwelijk met Galla Placida, een dochter van Theodosius, halfzus van Arcadius en honorius. Ataulf wordt praefect van Gallia, en executeert Jovinus eigenhandig bij Dardanus nabij Narbonne.
414 De zus van Theodosius II, Aelia Pulcheria, wordt met haar 15 jaar Augusta en leidt de regering succesvol tot 450. Ataulf sterft, en voor 600.000 ton koren wordt Gallia Placida verkocht aan Honorius die haar in 417 uithuwelijkt aan zijn generaal Constantius.
415 Priscus Attalus door Ataulf onttroond als keizer waarop Honorius Attalus naar Lipara verbant.
418 De Visigothische koning Wallia vestigt zijn rijk in Zuid-Gallia.
423 Honorius sterft. De secretaris van honorius, Johannes, roept zichzelf tot keizer uit, doch theodosius II stuurt een legioen naar Italia om de Westtroon veilig te stellen voor Infant Placidius Valentinianus van Galla Placida.
425 Te Ravenna wordt Johannes verslagen, in Aguileia verminkt, op een ezel rondegereden door het Circus en terecht gesteld. Valentinianus III wordt keizer van West. Het Patriarchaat van Palaestina afgeschaft.
426 Biosschop Augustine van Hippo in Noord-Afrika schrijft de Civitate Dei over de val van Rome door Alarik. Bisschop Hiëronymus schrijft over dit onderwerp Psalm 18, welke direct aan de Bijbel zijn toegevoegd.
427 Wit-Hunnen in India.
428 De Franken worden over de Rijn gejaagd door Generaal Aetius, lieveling van de moeder van keizer Valentinianus III.
429 Koning Geiserik van de Vandahlen steken van Spanje over naar Afrika en beginnen hun tweejarig beleg van de stad Hippo Regius.
431 Concilie van Efeze houdt het verbod in op Pelagianisme (Jezus is zoon en daarom Mens) en Nestorianisme (Jezus is mens, daarna pas Zoon).
433 Attila de Hun en broer Bleda de Hun erven het Hunnenrijk.
436 Generaal Aetius en Attila de Hun sluiten een bondgenootschap en gezamenlijk vernietigen zij het Bourgondenrijk.
438 De Codex Theodosianus voltooid( Bundeling wetten welke gelden sinds Constantius I Maximus).
439 Carthago veroverd door Vandahlen van Geiserik. Het Visigothenrijk in Zuid-Gallia wordt onafhankelijk onder koning Theodorik.
441 De Hunnen passeren de Donau, Theodosius II koopt hen af.
445 Attila vermoordt broer Bleda en wordt alleenheerser.
447 Het Oostromeinse Rijk wordt opnieuw aangevallen door Attila, waarop Theodosius II wederom hen afkoopt.
450 Dood van Aelia Pulcheria, Galla placida en Theodosius II, die overlijdt na een val van een paard aan een gebroken ruggegraat.
Marcianus, de weduwnaar van Aelia Pulcheria volgt op. Te Ravenna verrijst het Mozaiek Mausoleum voor Gallia Placida.
De Saksen, Juten en Angelen veroveren Brittannica, de Slaven trekken de Elbe over en nemen Germania in.
Kruiswegen tussen 40 voor Christus tot 451 na Christus
Moderator: George_III
Kruiswegen tussen 40 voor Christus tot 451 na Christus
Laatst gewijzigd door grivnagozer op 25 jun 2010, 13:35, 7 keer totaal gewijzigd.
tja..
VERVOLG 451 TOT EN MET 795 NA CHRISTUS
451 Op de Slag bij de Cataulische Velden te Mauriacus in Midden-Gallia verslaat generaal Aetius zijn voormalig bondgenoot Attila de Hun. Atilla de Hun wilde zus Honoria van wijlen Valentinianus III trouwen, doch Aetius had zelf zin in Honoria, en zodoende komt het tot een breuk. Het Concilie van Chalcedon onder keizer Marcianus geeft wederom conflict over Heilige drie-eenheid.
Bisschop Cyrillus van Alexandria: monofysiek, Egypte en Syria, orthodox. Cyrillus gaat hierop een eigen alfabet ontwikkelen.
Bisschop Nestorius van Constantinopel en Keizer Marcianus zijn anti-monofysiek, en conform de kerk van Constantinopel.
452 Atilla de Hun valt Italia binnen en verwoest Aguileia.
453 Atilla sterft, verdeling van het Hunnenrijk onder zijn 3 zonen.
454 Generaal Aetius door Valentinianus III vermoord. Ostrogothen in Pannonia. De drie zonen van Atilla de Hun worden door Koning Arderik van de Gepiden in de Slag bij Nedao vernietigend verslagen= exit Hunnenrijk.
455 Aanhangers van Aetius vermoorden Valentinianus III; opvolger is senator Petronius Maxinus, welke door gepeupel in de straat afgemaakt wordt. Koning Geiserik van de Vandahlen zeilt naar Rome vanaf Carthago.
Avitus is een Gallische generaal die door de Visigothische koning Theodorik II de West-Romeinse keizerstroon claimt, en door de Gothen tot keizer wordt uitgeroepen in Toulouse. Niet populair in Rome, daar hij direct de bronzen dakgoten liet slopen om de Gothen af te betalen. De Romeinse bevolking jaagt hem de stad uit en zenden general Ricimer er achter aan, die Avitus bij Placentia inhaalt en vernietigend verslaat. Na Avitus is Rome 6 maanden keizerloos. Generaal Ricimer wordt de machtigste man van Rome en benoemt en vermoordt keizers bij de vleet. Koning Geiserik plundert Rome en laat de stad 2 weken branden. Paus Leo I de Grote koopt Geiserik af. Leo verzint vervolgens dat als de Keizer als een Christen wil heersen dat deze keizer een Paus dient te gehoorzamen; De kerk van Constantinopel heeft hier grote bezwaren tegen.
457 Marcianus sterft in het oosten, Leo I volgt op Hij is generaal over een legioen Germanen en overige nationaliteiten, zonder 1 Romein.
458 Julius Valerius Majorianus, een voormalig officier van generaal Aetius, verslaat de Visigothen te Arelate, om vervolgens via Alicante een vloot op te bouwen om over te varen naar Afrika.
460 Deze vloot wordt gekelderd in de haven van Alicante door de Vandahlen, nadat door verraad aan de kant van Majorianus de plannen zijn uitgelekt. Vervolgens vermoord Ricimer Majorianus.
461 Severus III was de boekhouder van Generaal Ricimer die 4 jaar in Ravenna regeerde voordat Ricimer hem vermoordde. De troon van West blijft anderhalf jaar onbezet wanneer Anthemius door Leo er op gezet wordt. Hij is de schoonzoon van Marcianus en huwt de dochter van Ricimer. Ricimer raakt in 472 in onmin met Anthemius en belegert Romein Anthemius met generaal Anicius Lybridus. Anthemius vlucht een kerk in en wordt aldaar onthoofd door een neef van Ricimer, Gundobad geheten.
Generaal Anicius Lybridus is gehuwd met de dochter van de vermoordde Valentinianus III, Placidia. Na Anthemius is deze 6 maanden keizer en sterft vervolgens aan een ziekte. De troon is 4 maanden leeg (Sede Vacante) wanneer Glycerius door Gundobad als keizer wordt uitgeroepen.
Constantinopel zit het niet zitten met Glycerius en zendt generaal Julius Nepos, de gouverneur van Dalmatia, met een legioen naar Glycerius. Gundobad wacht dit niet af en vertrekt. Glycerius wordt onttroond als Keizer door Nepos te Portus aan de Tiber, en slijt de rest van zijn leven in ballingschap als Bisschop van Salona.
466 Theodorik II wordt gedood door broer Eurik, die koning van de visigothen wordt en grote delen van Spanje en Gallia verovert.
468 Leo I zend zijn vlootadmiraal Basiliscus om de Vandahlen van Koning Geiserik te kelderen in de Middellandse Zee, doch deze gezamenlijke Oost en West-Marina wordt door Geiserik gekelderd in plaats van andersom. Basiliscus overleeft deze slag echter.
474 Leo I sterft, kleinzoon Leo II volgt op. Dit is de zoon van Ariadne en Zeno. Leo II is een ziekelijk kind. Keizerin Ariadne troont Zeno de Isauriër tot opvolger.
475 Basiliscus de godsdienstwaanzinnige spant samen met zijn zus tegen Zeno en diens zoon Leo II in Heraclea. Basiliscus jaagt Zeno Constantinopel uit, doch deze godsdienstwaanzin geeft Zeno de tijd een legioen op te bouwen. Leo II sterft. De Ostrogothen proberen binnen te vallen en Zeno, ook wel Tarasicodissa geheten, wordt door het volk niet aanvaardt vanwege zijn donkere huidskleur.
Nepos vlucht naar Ravenna als de Barbaarse legioenen van generaal Orestes gaan muiten. Vervolgens vlucht Nepos Italia uit en zit als officieel benoemde keizer in Dalmatia als keizer zonder land.
Romulus Augustus is adoptiefzoon van Orestes, welke hem eind 475 als keizer over de West uitroept.
476 Zeno verovert Constantinopel op Basiliscus, waarop de gehele familie van Basiliscus wordt opgepakt en gezamenlijk onthoofd. Muitende troepen van generaal Orestes roepen Odovacar (Odoaker) als keizer uit. Orestes wordt onthoofd door zijn eigen manschappen in Placentia. Romulus Augustus wordt verbannen naar Ravenna en Odoaker zet hem later in een landhuis op het platteland (Campania).
Koning Odoaker betekent het definitieve einde van het West-Romeinse Rijk. De gouden en zilveren munten van de Ostrogothen zijn imitaties van Romeinse muntslag met de benaming van de Oostromeinse Keizer. Op het zilvergeld kan een monogram van de Ostrogothische vorst danwel zijn naam staan. Op de bronzen munten kan het portret staan van de koning (bvb. Theodorik) of een vrouw die de muntplaats personificeert. Het is aan de Ostrogothen te danken dat Roma weer de enige muntplaats wordt.
Keizer Zeno ontvangt in Constantinopel het Imperiaal Zegel van Romulus en de gehele verbannen Romeinse Senaat. Odoaker wordt benoemd tot generaal van Zeno, waardoor Zeno automatisch alleenheerser wordt over Oost en West. De troepen van Odoaker regeren de uithoeken van het Westen en dit vormt de basis voor de Teutoonse koninkrijken.
477 Koning Geiserik sterft, zoon Hunerik volgt op.
480 Nepos sterft.
481 Clovis koning der Salische Franken.
484 De Illauriër generaal Illus rebelleert tegen Zeno. Eerst installeert hij Marcianus, zoon van Anthemius, als keizer,. Vervolgens wordt Marcianus vervangen door Leontius. Zeno weet na een vierjarig beleg van het Fort bij Cherris de strijd te beslechten in zijn voordeel, en zowel Leontius als Illus worden ter plekke onthoofd.
486 Clovis verslaat de Romeinse gouverneur van Gallia Syagrius en begint vervolgens zijn Frankische Rijk uit te breiden.
488 Theodorik de Grote van de Ostrogothen wordt door zeno tot koning van Italia gekroond.
489 Theodorik verslaat Odoaker bij Milaan, Odoaker vlucht naar Ravenna.
491 Zeno sterft aan een epileptische aanval, Anastasisu I volgt op. Hij trouwt met de weduwe van Zeno, Ariadne (dochter van wijlen Leo I en Venina). Anastasius I is nogal onorthodox in zijn opvattingen en een periode van rebellie in Thracia en de hoofdstad Constantinopel breekt aan.
493 Odoaker capituleert voor Theodorik van Ravenna en wordt na verraad door Theodorik vermoord. Theodorik sticht het Ostrogothische Rijk in Italia met als hoofdstad Ravenna.
494 Paus Gelasius verklaart zijn gezag gelijk aan de keizer Anastasius I. Clovis verslaat de Alamannen bij Tolbiac.
496 Alamannen definitief door Clovis onderworpen. In Reims doopt Bisschop Remigius Clovis tot Rooms- Katholiek.
498 Anastasius I hervormt het muntwezen. Alle roulerende munten verliezen hun geldigheid, daar het oude Romeinse systeem over boord wordt gezet. Dit is het beginjaar van de Byzantijnse muntslag.
De letter Epsilon betekent een waarde van 5 nummia, pentanummia geheten.
De letter I op de munt betekent een waarde van 10 nummia.
De letter K op de munt betekent een waarde van 20 nummia.
De letter M op de munt betekent een waarde van 40 nummia.
In het spraakgebruik heet een 20 nummia een halffollis te zijn en een 40 nummia een follis.
In voorgaande jaren was de gouden Solidus en de Tremissus (1/3 solidus) het meest geliefd. Ravenna en Milaan zijn aangewezen als keizerlijke slagplaats. Klein zilvergeld en diverse bronzen denominaties worden in grote hoeveelheden overal aangemunt.
500 Bisschop Remigius benoemt de Bisschop van Atrecht in de persoon van de priester Vedastus van Toul.
501 Gundobald alleenheerser over het Bourgondenvolk.
504 Theodorik bouwt in Ravenna de San Apollinaro Nuovo.
506 Visigoth Alarik II maakt de Lex Romanum Visigothum, het wetboek voor Gallo-romanen.
507 Slag bij Vouillé: Clovis verslaat Alarik II. Anastasius I erkent Clovis als Koning der Franken. Clovis schrijft het Salische Recht, dat wil zeggen: een vrouw kan geen land erven.
509 Clovis behoort aan de stam der Salische Franken en wordt ook als koning erkent door de andere stam, de Ripuarische Franken. Zodoende wordt Lutetia (Parijs) de hoofdstad van het Frankenrijk.
518 Ariadne sterft.
521 Anastasius I sterft. Met de dood van de laatste Romeinse keizer begint Byzantium als officiële bestuurlijke eenheid.
Buiten dit bestek vallend, doch niet minder interessant is het jaar 552.
Keizer Justinianus I (527-565) scheept uit om de Ostrogothen in Italia succesvol te verwijderen, waardoor de muntplaatsen Roma, Ravenna en het eiland Sicilia nu aan de lopende band gouden en koperen munten gaan slaan bestemd voor het gehele Byzantijnse Rijk; deze munten vindt men vooral terug in het huidige Turkije.
Onder Justinianus II (565-578) vallen de Germaanse Lombarden Noord-Italia binnen en weten bijna geheel het Italiaanse vasteland te veroveren.
Onder keizer Maurice Tiberius (582-602) wordt Ravenna actief als muntplaats. Roma, Sicilia en Napoli (Napels) zijn de enige steden die de Lombarden niet weten te veroveren. Zodoende blijven deze steden aanmunten.
In Sicilia is een rebel Mezezius die kortstondig de macht grijpt in 568-569, welke kortstondig wat gouden Solidus aanmunt in Syracuse.
Justinianus II (685-695) en (705-711) opent een muntplaats op het eiland Sardinia.
Wanneer Ravena in vreemde handen valt in het jaar 751 houdt de Byzantijnse muntslag op te bestaan. De Paus in Rome roept de hulp in van de Koning der Franken en deze sluit de muntsteden met uitzondering van Syracuse op Sicilia. Hoewel niet meer geslagen, rouleren Byzantijnse munten nog volop tot ver in 1200.
Syracuse stopt pas met slaan van munten wanneer de Arabische bezetting begint in het jaar 868.
De Lombarden vestigen 3 staten in Italia:
Het Noordrijk met hoofdstad Pavia en muntslag.
Het Hertogdom Spoleto ten noorden van Rome (geen muntslag).
Het Hertogdom Benevento in Zuid-Italia.
Tremisses waren de gouden Lombardenmunten, welke eerst een imitatie van Byzantijnse munten vormden, doch tussen 690 en 774 werden deze kopietjes voorzien van de benaming der regerende vorsten. 12 muntplaatsen waren actief in het Lombardenrijk.
Imitaties van Frankische deniers, de dunne zilveren denarii geheten, werden eveneens geslagen. Byzantijnse solidi werden eveneens driftig gekopieerd in Benevento, Salerno en Toscane.
Als Charlemagne in 774 de Lombarden verovert en zichzelf tot Koning der Lombarden kroont, weet Benevento als enig Lombardenrijk onafhankelijk te blijven, maar hun gouden munten waren in waarde gelijk geworden aan de zilveren denarii, welke werden doorgemunt tot eind 900.
In 781 wordt de frankische Denier ingevoerd als betaalmiddel in het voormalige Noordrijk en Hertogdom Spoleto, en wordt Milaan naast Parijs de grootste muntplaats van het Karolingische Rijk, gevolgd door Toscane, Treviso en Lucca.
Treviso wordt onder Lodewijk de Vrome (814-840) aan de doge van Venetië toegevoegd als muntplaats.
Onder Hadrian I (772-795) begint de Paus in het Vaticaan eigen autonome zilveren denarii te slaan.
Bisschop Cyrillus van Alexandria: monofysiek, Egypte en Syria, orthodox. Cyrillus gaat hierop een eigen alfabet ontwikkelen.
Bisschop Nestorius van Constantinopel en Keizer Marcianus zijn anti-monofysiek, en conform de kerk van Constantinopel.
452 Atilla de Hun valt Italia binnen en verwoest Aguileia.
453 Atilla sterft, verdeling van het Hunnenrijk onder zijn 3 zonen.
454 Generaal Aetius door Valentinianus III vermoord. Ostrogothen in Pannonia. De drie zonen van Atilla de Hun worden door Koning Arderik van de Gepiden in de Slag bij Nedao vernietigend verslagen= exit Hunnenrijk.
455 Aanhangers van Aetius vermoorden Valentinianus III; opvolger is senator Petronius Maxinus, welke door gepeupel in de straat afgemaakt wordt. Koning Geiserik van de Vandahlen zeilt naar Rome vanaf Carthago.
Avitus is een Gallische generaal die door de Visigothische koning Theodorik II de West-Romeinse keizerstroon claimt, en door de Gothen tot keizer wordt uitgeroepen in Toulouse. Niet populair in Rome, daar hij direct de bronzen dakgoten liet slopen om de Gothen af te betalen. De Romeinse bevolking jaagt hem de stad uit en zenden general Ricimer er achter aan, die Avitus bij Placentia inhaalt en vernietigend verslaat. Na Avitus is Rome 6 maanden keizerloos. Generaal Ricimer wordt de machtigste man van Rome en benoemt en vermoordt keizers bij de vleet. Koning Geiserik plundert Rome en laat de stad 2 weken branden. Paus Leo I de Grote koopt Geiserik af. Leo verzint vervolgens dat als de Keizer als een Christen wil heersen dat deze keizer een Paus dient te gehoorzamen; De kerk van Constantinopel heeft hier grote bezwaren tegen.
457 Marcianus sterft in het oosten, Leo I volgt op Hij is generaal over een legioen Germanen en overige nationaliteiten, zonder 1 Romein.
458 Julius Valerius Majorianus, een voormalig officier van generaal Aetius, verslaat de Visigothen te Arelate, om vervolgens via Alicante een vloot op te bouwen om over te varen naar Afrika.
460 Deze vloot wordt gekelderd in de haven van Alicante door de Vandahlen, nadat door verraad aan de kant van Majorianus de plannen zijn uitgelekt. Vervolgens vermoord Ricimer Majorianus.
461 Severus III was de boekhouder van Generaal Ricimer die 4 jaar in Ravenna regeerde voordat Ricimer hem vermoordde. De troon van West blijft anderhalf jaar onbezet wanneer Anthemius door Leo er op gezet wordt. Hij is de schoonzoon van Marcianus en huwt de dochter van Ricimer. Ricimer raakt in 472 in onmin met Anthemius en belegert Romein Anthemius met generaal Anicius Lybridus. Anthemius vlucht een kerk in en wordt aldaar onthoofd door een neef van Ricimer, Gundobad geheten.
Generaal Anicius Lybridus is gehuwd met de dochter van de vermoordde Valentinianus III, Placidia. Na Anthemius is deze 6 maanden keizer en sterft vervolgens aan een ziekte. De troon is 4 maanden leeg (Sede Vacante) wanneer Glycerius door Gundobad als keizer wordt uitgeroepen.
Constantinopel zit het niet zitten met Glycerius en zendt generaal Julius Nepos, de gouverneur van Dalmatia, met een legioen naar Glycerius. Gundobad wacht dit niet af en vertrekt. Glycerius wordt onttroond als Keizer door Nepos te Portus aan de Tiber, en slijt de rest van zijn leven in ballingschap als Bisschop van Salona.
466 Theodorik II wordt gedood door broer Eurik, die koning van de visigothen wordt en grote delen van Spanje en Gallia verovert.
468 Leo I zend zijn vlootadmiraal Basiliscus om de Vandahlen van Koning Geiserik te kelderen in de Middellandse Zee, doch deze gezamenlijke Oost en West-Marina wordt door Geiserik gekelderd in plaats van andersom. Basiliscus overleeft deze slag echter.
474 Leo I sterft, kleinzoon Leo II volgt op. Dit is de zoon van Ariadne en Zeno. Leo II is een ziekelijk kind. Keizerin Ariadne troont Zeno de Isauriër tot opvolger.
475 Basiliscus de godsdienstwaanzinnige spant samen met zijn zus tegen Zeno en diens zoon Leo II in Heraclea. Basiliscus jaagt Zeno Constantinopel uit, doch deze godsdienstwaanzin geeft Zeno de tijd een legioen op te bouwen. Leo II sterft. De Ostrogothen proberen binnen te vallen en Zeno, ook wel Tarasicodissa geheten, wordt door het volk niet aanvaardt vanwege zijn donkere huidskleur.
Nepos vlucht naar Ravenna als de Barbaarse legioenen van generaal Orestes gaan muiten. Vervolgens vlucht Nepos Italia uit en zit als officieel benoemde keizer in Dalmatia als keizer zonder land.
Romulus Augustus is adoptiefzoon van Orestes, welke hem eind 475 als keizer over de West uitroept.
476 Zeno verovert Constantinopel op Basiliscus, waarop de gehele familie van Basiliscus wordt opgepakt en gezamenlijk onthoofd. Muitende troepen van generaal Orestes roepen Odovacar (Odoaker) als keizer uit. Orestes wordt onthoofd door zijn eigen manschappen in Placentia. Romulus Augustus wordt verbannen naar Ravenna en Odoaker zet hem later in een landhuis op het platteland (Campania).
Koning Odoaker betekent het definitieve einde van het West-Romeinse Rijk. De gouden en zilveren munten van de Ostrogothen zijn imitaties van Romeinse muntslag met de benaming van de Oostromeinse Keizer. Op het zilvergeld kan een monogram van de Ostrogothische vorst danwel zijn naam staan. Op de bronzen munten kan het portret staan van de koning (bvb. Theodorik) of een vrouw die de muntplaats personificeert. Het is aan de Ostrogothen te danken dat Roma weer de enige muntplaats wordt.
Keizer Zeno ontvangt in Constantinopel het Imperiaal Zegel van Romulus en de gehele verbannen Romeinse Senaat. Odoaker wordt benoemd tot generaal van Zeno, waardoor Zeno automatisch alleenheerser wordt over Oost en West. De troepen van Odoaker regeren de uithoeken van het Westen en dit vormt de basis voor de Teutoonse koninkrijken.
477 Koning Geiserik sterft, zoon Hunerik volgt op.
480 Nepos sterft.
481 Clovis koning der Salische Franken.
484 De Illauriër generaal Illus rebelleert tegen Zeno. Eerst installeert hij Marcianus, zoon van Anthemius, als keizer,. Vervolgens wordt Marcianus vervangen door Leontius. Zeno weet na een vierjarig beleg van het Fort bij Cherris de strijd te beslechten in zijn voordeel, en zowel Leontius als Illus worden ter plekke onthoofd.
486 Clovis verslaat de Romeinse gouverneur van Gallia Syagrius en begint vervolgens zijn Frankische Rijk uit te breiden.
488 Theodorik de Grote van de Ostrogothen wordt door zeno tot koning van Italia gekroond.
489 Theodorik verslaat Odoaker bij Milaan, Odoaker vlucht naar Ravenna.
491 Zeno sterft aan een epileptische aanval, Anastasisu I volgt op. Hij trouwt met de weduwe van Zeno, Ariadne (dochter van wijlen Leo I en Venina). Anastasius I is nogal onorthodox in zijn opvattingen en een periode van rebellie in Thracia en de hoofdstad Constantinopel breekt aan.
493 Odoaker capituleert voor Theodorik van Ravenna en wordt na verraad door Theodorik vermoord. Theodorik sticht het Ostrogothische Rijk in Italia met als hoofdstad Ravenna.
494 Paus Gelasius verklaart zijn gezag gelijk aan de keizer Anastasius I. Clovis verslaat de Alamannen bij Tolbiac.
496 Alamannen definitief door Clovis onderworpen. In Reims doopt Bisschop Remigius Clovis tot Rooms- Katholiek.
498 Anastasius I hervormt het muntwezen. Alle roulerende munten verliezen hun geldigheid, daar het oude Romeinse systeem over boord wordt gezet. Dit is het beginjaar van de Byzantijnse muntslag.
De letter Epsilon betekent een waarde van 5 nummia, pentanummia geheten.
De letter I op de munt betekent een waarde van 10 nummia.
De letter K op de munt betekent een waarde van 20 nummia.
De letter M op de munt betekent een waarde van 40 nummia.
In het spraakgebruik heet een 20 nummia een halffollis te zijn en een 40 nummia een follis.
In voorgaande jaren was de gouden Solidus en de Tremissus (1/3 solidus) het meest geliefd. Ravenna en Milaan zijn aangewezen als keizerlijke slagplaats. Klein zilvergeld en diverse bronzen denominaties worden in grote hoeveelheden overal aangemunt.
500 Bisschop Remigius benoemt de Bisschop van Atrecht in de persoon van de priester Vedastus van Toul.
501 Gundobald alleenheerser over het Bourgondenvolk.
504 Theodorik bouwt in Ravenna de San Apollinaro Nuovo.
506 Visigoth Alarik II maakt de Lex Romanum Visigothum, het wetboek voor Gallo-romanen.
507 Slag bij Vouillé: Clovis verslaat Alarik II. Anastasius I erkent Clovis als Koning der Franken. Clovis schrijft het Salische Recht, dat wil zeggen: een vrouw kan geen land erven.
509 Clovis behoort aan de stam der Salische Franken en wordt ook als koning erkent door de andere stam, de Ripuarische Franken. Zodoende wordt Lutetia (Parijs) de hoofdstad van het Frankenrijk.
518 Ariadne sterft.
521 Anastasius I sterft. Met de dood van de laatste Romeinse keizer begint Byzantium als officiële bestuurlijke eenheid.
Buiten dit bestek vallend, doch niet minder interessant is het jaar 552.
Keizer Justinianus I (527-565) scheept uit om de Ostrogothen in Italia succesvol te verwijderen, waardoor de muntplaatsen Roma, Ravenna en het eiland Sicilia nu aan de lopende band gouden en koperen munten gaan slaan bestemd voor het gehele Byzantijnse Rijk; deze munten vindt men vooral terug in het huidige Turkije.
Onder Justinianus II (565-578) vallen de Germaanse Lombarden Noord-Italia binnen en weten bijna geheel het Italiaanse vasteland te veroveren.
Onder keizer Maurice Tiberius (582-602) wordt Ravenna actief als muntplaats. Roma, Sicilia en Napoli (Napels) zijn de enige steden die de Lombarden niet weten te veroveren. Zodoende blijven deze steden aanmunten.
In Sicilia is een rebel Mezezius die kortstondig de macht grijpt in 568-569, welke kortstondig wat gouden Solidus aanmunt in Syracuse.
Justinianus II (685-695) en (705-711) opent een muntplaats op het eiland Sardinia.
Wanneer Ravena in vreemde handen valt in het jaar 751 houdt de Byzantijnse muntslag op te bestaan. De Paus in Rome roept de hulp in van de Koning der Franken en deze sluit de muntsteden met uitzondering van Syracuse op Sicilia. Hoewel niet meer geslagen, rouleren Byzantijnse munten nog volop tot ver in 1200.
Syracuse stopt pas met slaan van munten wanneer de Arabische bezetting begint in het jaar 868.
De Lombarden vestigen 3 staten in Italia:
Het Noordrijk met hoofdstad Pavia en muntslag.
Het Hertogdom Spoleto ten noorden van Rome (geen muntslag).
Het Hertogdom Benevento in Zuid-Italia.
Tremisses waren de gouden Lombardenmunten, welke eerst een imitatie van Byzantijnse munten vormden, doch tussen 690 en 774 werden deze kopietjes voorzien van de benaming der regerende vorsten. 12 muntplaatsen waren actief in het Lombardenrijk.
Imitaties van Frankische deniers, de dunne zilveren denarii geheten, werden eveneens geslagen. Byzantijnse solidi werden eveneens driftig gekopieerd in Benevento, Salerno en Toscane.
Als Charlemagne in 774 de Lombarden verovert en zichzelf tot Koning der Lombarden kroont, weet Benevento als enig Lombardenrijk onafhankelijk te blijven, maar hun gouden munten waren in waarde gelijk geworden aan de zilveren denarii, welke werden doorgemunt tot eind 900.
In 781 wordt de frankische Denier ingevoerd als betaalmiddel in het voormalige Noordrijk en Hertogdom Spoleto, en wordt Milaan naast Parijs de grootste muntplaats van het Karolingische Rijk, gevolgd door Toscane, Treviso en Lucca.
Treviso wordt onder Lodewijk de Vrome (814-840) aan de doge van Venetië toegevoegd als muntplaats.
Onder Hadrian I (772-795) begint de Paus in het Vaticaan eigen autonome zilveren denarii te slaan.
Laatst gewijzigd door grivnagozer op 24 jun 2010, 20:01, 5 keer totaal gewijzigd.
tja..
Re: Kruiswegen tussen 40 voor Christus tot 451 na Christus
Ik denk dat ik mijn nieuwe aanwinst niet beter kan plaatsen dan in deze zeer informatieve topic.
Faustina junior vrouw van Marcus Aurelius met als keerzijde Juno heerseres van de hemelen die de vrouw is of was van Jupiter.
Groeten Luc
Sertertius Rome 161- 175
Gewicht 29,21 brons
Faustina junior vrouw van Marcus Aurelius met als keerzijde Juno heerseres van de hemelen die de vrouw is of was van Jupiter.
Groeten Luc
Sertertius Rome 161- 175
Gewicht 29,21 brons
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.