Spitsbergen en de Noordsche Compagnie.

Plaats hier alle informatie, weetjes, nieuwtjes, vragen, etc. over de provinciale en stedelijke muntslag. Duiten, stuiverstukken, rijders, schellingen, Stad Utrecht, Daventria, Overijssel, etc. En de Bataafse Republiek (1795-1801). Ook munten uit de zuidelijke Nederlanden kunnen hier geplaatst worden

Moderator: Robin

Gebruikersavatar
C.vanderLey Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 531
Lid geworden op: 30 jun 2010, 11:17

Spitsbergen en de Noordsche Compagnie.

Bericht door C.vanderLey »

Aangezien we op dit forum een fanatieke verzamelaar hebben van Spitsbergen leek het mij leuk om even een klein stukje Nederlandse geschiedenis m.b.t. Spitsbergen te plaatsen :knipoog:

W_W_Svalbard_LandSat7_21.14475E_78.71545N.png

De geschreven geschiedenis van Spitsbergen begon aan het einde van de zestiende eeuw toen de eilandengroep werd ontdekt door Willem Barentsz op zijn derde expeditie om de Noordoostelijke doorvaart te vinden.
De verhalen van de overlevenden van die dramatische laatste reis van Barentsz maakten in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden duidelijk dat Spitsbergen grote kansen bood voor de walvisvangst.

In de zeventiende eeuw werden de fjorden en zeeën van de eilandengroep het jachtterrein van vooral Nederlandse en Engelse walvisjagers.
De Nederlandse Noordsche Compagnie had in de 17e eeuw tot 1660 gedurende het vangstseizoen traankokerijen in Smeerenburg.
Smeerenburg is een voormalige nederzetting van Nederlandse walvisvaarders (van de Noordse Compagnie) op het eiland Amsterdam bij het eiland Spitsbergen aan het fjord Smeerenburgfjorden, onderdeel van de eilandengroep Spitsbergen.
Smeerenburg ligt binnen de poolcirkel op zo'n 1000 kilometer van de Noordpool.
Er zijn pogingen gedaan om de nederzetting permanent te bewonen, maar overwinteren bleek in de praktijk niet haalbaar.

Cornelis_de_Man_-_De_traankokerij_van_de_Amsterdamse_kamer_van_de_Noordse_Compagnie_op_Smerenburg.jpg

De walvisjacht vond plaats vanuit walvissloepen, de relatief traag zwemmende en lang drijvende Groenlandse walvis was een favoriete prooi.
De walvis werd in z'n geheel aan land getrokken en daar verwerkt, of te water in stukken gesneden die naar een traankokerij werden vervoerd.

De nederzetting bestond uit pakhuizen, woningen en een smederij.
Tussen 1614 en circa 1660 beheerden verschillende Nederlandse steden die deelnamen aan de Noordsche Compagnie hun eigen traankokerij op Smeerenburg.
Amsterdam had er twee en verder waren er traankokerijen van Rotterdam, Hoorn, Middelburg, Enkhuizen en Delft.
Waarschijnlijk hadden ook Veere en De Zaanstreek er een traankokerij.
In hoefijzervormige traanovens werd uit het spek van de gedode walvissen walvistraan gewonnen.

Halverwege de achttiende eeuw waren vrijwel alle walvissen rond Spitsbergen weggevangen.
Landen als de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en Engeland verloren daarmee hun interesse in Spitsbergen.
In deze periode werd het vasteland van de eilanden nieuw jachtgebied, nu voor pelsjagers.

1280px-Smeerenburg-blubberovens.jpg

Voor nog meer aanvullende info kijk even op Wikipedia.

Gr. Cor.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Gebruikersavatar
sgtravel Nederland
Donateur
Donateur
Berichten: 1790
Lid geworden op: 17 jan 2010, 15:45

Re: Spitsbergen en de Noordsche Compagnie.

Bericht door sgtravel »

Mooie samenvatting Cor, ben er zelf in 2006 geweest.
Het was een bijzondere plek om te bezoeken, hierbij nog een paar foto's van Smeerenburg:
svalbard.jpg00785.JPG
svalbard.jpg00849.JPG
svalbard.jpg00785.JPG
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Verzamelaar koninkrijk tot 1970 in FDC/MS64> & Nederlands Indië
Gebruikersavatar
PietjePuk190 Nederland
Donateur
Donateur
Berichten: 1737
Lid geworden op: 10 mar 2017, 18:49

Re: Spitsbergen en de Noordsche Compagnie.

Bericht door PietjePuk190 »

Hoi! :lollig: Ik ben er in 2015 geweest. Niet in Smeerenburg trouwens, maar in Longyearbyen, Barentsburg en Ny-Ålesund. Ik ben dus inderdaad vrij fanatiek verzamelaar van het papiergeld van Spitsbergen. Normaal heb ik niets met fantasy issues, maar van Spitsbergen heb ik ook alle test notes, Polar Dollars etc. En een Aandeel inclusief dividendcoupons van de Nederlandse Spitsbergen Compagnie uit 1926.

Papiergeld van Spitsbergen is over het algemeen minimaal schaars (of anders zeldzaam). Dat komt omdat er meestal sowieso niet veel van gedrukt werd. Bovendien waren de biljetten van de Noorse mijnbouwbedrijven telkens maar een jaar geldig. Dus wat er na dat jaar overbleef werd ongeldig verklaard en ingetrokken (en vernietigd). Dus het is een zeer uitdagend verzamelgebied, wat mij inderdaad veel tijd en energie (en geld greeny ) kost. Maar het levert me ook veel plezier op, en daar doen we het allemaal voor niewaar :)

Tsjonge, wat een aandacht ineens trouwens. Voor mij :suprised: :oops:
Gebruikersavatar
C.vanderLey Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 531
Lid geworden op: 30 jun 2010, 11:17

Re: Spitsbergen en de Noordsche Compagnie.

Bericht door C.vanderLey »

sgtravel schreef: 16 jun 2019, 18:45 Het was een bijzondere plek om te bezoeken, hierbij nog een paar foto's van Smeerenburg:
Prachtige foto's Sander, echt adembenemend het landschap, zo woest en ledig :thumb up:
PietjePuk190 schreef: 16 jun 2019, 20:23 Maar het levert me ook veel plezier op, en daar doen we het allemaal voor niewaar

Tsjonge, wat een aandacht ineens trouwens. Voor mij
Precies en het stukje Nederlandse geschiedenis m.b.t. Spitsbergen maakt het naar mijns inziens ook extra interessant, dus dat beetje aandacht voor je verzamelgebied was dan ook welverdiend :knipoog:

Gr. Cor
Gebruikersavatar
PietjePuk190 Nederland
Donateur
Donateur
Berichten: 1737
Lid geworden op: 10 mar 2017, 18:49

Re: Spitsbergen en de Noordsche Compagnie.

Bericht door PietjePuk190 »

Klopt Cor, al zullen de Russen er altijd op wijzen dat de Pomoren er (wellicht) eerder waren dan WIllem Barentsz. Maar ja, hun probleem :P
Hier nog wat foto's die ik er in 2015 maakte, omdat het kan :thumb up:

Eerste zicht op Longyearbyen
Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

"Waar Lenin en Marx, nog steeds op een voetstuk staan..."
Afbeelding

Selfie met m'n ouwe grumpy maat Uljanov :lollig:
Afbeelding

Dit uitkijkpunt wordt wel "de televisie"genoemd. Omdat je vanaf hier 24/7 National Geographic Channel kunt kijken greeny
Afbeelding

Balvenie 12 jaar oud met versgevangen gletsjerijs van minstens 5000 jaar oud.
Afbeelding

Moeder ijsbeer die toeziet hoe haar kind allerlei domme dingen doet greeny (hetis goed afgelopen hoor)
Afbeelding

De noordelijkste trein ter wereld, sinds 1958 niet meer in dienst.
Afbeelding

En wie zin heeft in nog veel meer foto's kan de URL's volgen, ze lopen door tot 98 :)
Gebruikersavatar
PietjePuk190 Nederland
Donateur
Donateur
Berichten: 1737
Lid geworden op: 10 mar 2017, 18:49

Re: Spitsbergen en de Noordsche Compagnie.

Bericht door PietjePuk190 »

Maar om op het papiergeld terug te komen, ik zag in juli '17 op eBay ineens iemand die wat biljetten van Arktikugol uit 1957 aanbood. vijf verschillende biljetten in 5 verschillende veilingen, die ook allemaal min of meer tegelijk afliepen :o Dus ik dacht: "Spitsbergen, GAAF!!!" en meteen als een malle aan het bieden op al die dingen. Ik won er vier die avond, en dat was het begin van mijn Spitsbergen-collectie. Naar de vijfde ben ik nog bijna 2 jaar op zoek geweest. Kort daarna sleepte ik al het laaghangend fruit binnen, zoals de 1915 Island Creek Store coupons en boekjes, de 1979 Arktikugol kopeke issues (ook de lage Roebels daarvan zijn niet spannend) en de laatste 5 en 10 Kroner van Store Norske. Daarna werd het moeilijk. Best heel moeilijk. Okee, de 1961 Kopeke issues van Arktikugol gingen ook nog wel, maar verder is het materiaal gewoon moeilijk te vinden, en ALS je het kunt vinden, DUUR. Daarnaast heb ik begrepen dat er recentelijk (god knows why?) ineens meer vraag naar Spitsbergen-biljetten is (al kan het zijn dat mijn bestaan de vraag daarnaar verdubbelde greeny ) dus jah. Pff. Duur. Ik zie het niet meer gebeuren dat ik nog een nieuwe aanwinst toe kan voegen voor onder de 150 euro, in welke kwaliteit dan ook. Maar goed. Ik zou graag in contact komen met andere mensen in Nederland (of België) die zich ook toeleggen op Spitsbergen. En tot die tijd denk ik eigenlijk dat het wel een veilige claim is dat ik de grootste Spitsbergenverzameling van Nederland heb :LoneRanger:
Jan W Nederland
Donateur
Donateur
Berichten: 3813
Lid geworden op: 29 dec 2011, 00:05

Re: Spitsbergen en de Noordsche Compagnie.

Bericht door Jan W »

Mannen, wat een leuke en lezenswaardige toevoegingen in dit topic. Mooie foto's ook! :klap: :thumb up:

Terug naar “Provinciale en stedelijke muntslag en Bataafse Republiek”