Het pond sterling (ook: Britse pond, of kortweg pond) is de munteenheid van het Verenigd Koninkrijk. Hoewel Schotland en Noord-Ierland eigen biljetten hanteren, uitgegeven door commerciële banken, kan men er zolang er pound sterling op staat in theorie in heel het Verenigd Koninkrijk mee betalen. De officiële ISO-code is GBP en het valutateken is £.
In dat symbool is de letter L te herkennen, de eerste letter van het Latijnse woord libra, dat pond betekent. Het pond wordt verdeeld in 100 pence, enkelvoud penny. Het symbool voor de penny is p.
Als valuta komt het pond van de gewichtseenheid Troy Pound. De Sterling werd in 1158 door Hendrik II van Engeland geïntroduceerd. Het woord komt van het oud Franse woord esterlin en betekent 'sterk' of 'standvastig'. (Sommige bronnen beweren dat het woord afkomstig is van pound oesterling : een munt uit Oostenrijk/Duitsland). Het was de naam van een zilveren penny van 1/240 pond. De waarde van de penny van toen is naar koopkracht vergelijkbaar met die van één pond nu.
Als munt van een van de machtigste (handels)landen ter wereld, het Britse Rijk, heeft het pond sterling gedurende de achttiende en negentiende eeuw als sleutelvaluta in de wereld gegolden, tot aan grofweg het einde van de Eerste Wereldoorlog. De Amerikaanse Dollar heeft sinds circa het einde van de Tweede Wereldoorlog deze positie overgenomen; sinds 1999 concurreert de euro met de dollar om deze positie.
Tot 1971
Tot de overgang naar het decimale stelsel in 1971 werd het pond onderverdeeld in 20 shillings en een shilling in 12 pence. Prijzen werden weergegeven als L/s/d (librae, solidi, denarii: zoveel pond, zoveel shilling en zoveel pence), wat het omrekenen voor toeristen zeer ingewikkeld maakte. Een bedrag onder een pond, bijvoorbeeld 3/6, werd uitgesproken als 'three and six'.
De "s" van shilling stond in principe niet voor het woord zelf, maar voor het Latijnse "solidus". Het symbool voor de penny was tot de overgang een "d", van het Latijnse denarius.
Naast het pond, de shilling en de penny, bestonden er in het LSD-systeem nog andere munten, die geen rekeneenheid waren, maar wel waren ingeburgerd.
Vanaf 1971
Na de decimalisering werd enige jaren de term "new penny" gebruikt. Tot 1982 stond deze term in de vorm "new pence" ook op de munten vermeld. Tot 1984 was ook de halve new penny nog in circulatie, maar die waarde, £ 0,005 was door de inflatie achterhaald. Enkele munten, die goed in het decimale systeem pasten, de sixpence (£ 0,025), de shilling (£ 0,05), de florin (£ 0,10) en de half crown (£ 0,125) bleven nog enkele jaren wettig betaalmiddel. In 1994 werden de shilling en de florin als laatste uit de circulatie gehaald; de munt was namelijk voor de decimale tegenhangers (5 en 10 pence) overgegaan op een kleiner formaat, zodat zij niet langer qua formaat en gewicht identiek waren aan de oude munten.
De nog verkrijgbare muntstukken zijn 1 penny, 2 pence, 5 pence, 10 pence, 20 pence, 50 pence, £ 1 en £ 2. Bankbiljetten zijn er in 5 pond, 10 pond, 20 pond en 50 pond.
Hieronder een overzicht van de Britse munten voor de circulatie.
1 Penny
Doorsnee: 20,32 mm
Gewicht: 3,56 gram
New penny:
Vanaf 1984 one penny:
Vanaf 1989 veranderde beeldzijde:
Vanaf 1996 veranderde beeldzijde:
Vanaf 1999 veranderde beeldzijde:
Vanaf 2008:
2 Pence
Doorsnee: 25,91 mm
Gewicht: 7,13 gram
New pence:
Vanaf 1981 Two Pence:
Vanaf 1992:
Vanaf 1999:
Vanaf 2009:
5 Pence
Doorsnee: 18,00 mm (vanaf 1990), 23,59 mm (tot 1990)
Gewicht: 3,25 gram (vanaf 1990), 5,65 gram (tot 1990)
New pence:
Five Pence:
Vanaf 1987:
Vanaf 1996:
Vanaf 2008:
10 Pence
Doorsnee: 24,50 mm (vanaf 1992), 28,50 mm (tot 1992)
Gewicht: 6,50 gram (vanaf 1992), 11,31 gram (tot 1992)
New pence:
Ten Pence:
Vanaf 2008:
20 Pence
Doorsnee: 21,40 mm
Gewicht: 5 gram
Vanaf 1985:
Vanaf 2001:
Vanaf 2008:
50 Pence
Doorsnee: 27,30 mm (vanaf 1997), 30 mm (tot 1997)
Gewicht: 8 gram (vanaf 1997), 13,50 gram (tot 1997)
Vanaf 2006:
Vanaf 2008:
1 Pond
Doorsnee: 22,50 mm
Gewicht: 9,50 gram
Waardezijde welke in Groot Brittannië werd gebruikt in 1983, 1993, 1998, 2003 en 2008:
Schotse waardezijde welke werd gebruikt in 1984 en 1989:
Wales' waardezijde welke werd gebruikt in 1985 en 1990:
Noord Ierse waardezijde welke werd gebruikt in 1986 en 1991 :
Engelse waardezijde welke werd gebruikt in 1987 en 1992:
Waardezijde welke werd gebruikt in 1988:
Schotse waardezijde welke werd gebruikt in 1994 en 1999:
Wales' waardezijde welke werd gebruikt in 1995 en 2000:
Noord Ierse waardezijde welke werd gebruikt in 1996 en 2001:
Engelse waardezijde welke werd gebruikt in 1997 en 2002:
Schotse waardezijde welke werd gebruikt in 2004:
Wales' waardezijde welke werd gebruikt in 2005:
Noord Ierse waardezijde welke werd gebruikt in 2006:
Engelse waarde welke werd gebruikt in 2007:
Vanaf 2008:
2 Pond
Doorsnee: 28,40 mm
Gewicht: 12 gram
De munt van 2 pond wordt tevens gebruikt als herdenkingsmunt, waaraan een apart topic zal worden gewijd.
Bronnen: Wikipedia, Coins of the UK
Websites: http://www.genuki.org.uk/big/Coins.html en http://www.coins-of-the-uk.co.uk/
esterlin, Brabant
esterlin, Cambrai
esterlin, Duitsland
esterlin, Luxemburg
esterlin, Schotland.
En dan nog een keer wat afbeeldingen van de munten tot 1971
