Het eerste stuk is Karolingisch; een denier van Lodewijk (Louis) de Vrome, 814 – 840. Van het zogenaamde ‘algemeen Karolingisch type’ met ‘XPISTIANA RELIGIO’ op de achterzijde ipv de gebruikelijke muntplaats. Dit algemene type werd ingevoerd in Lodewijks derde emissie (822/23), en werd tot het einde van zijn keizerschap in 840 geslagen. Waar exact deze munt is geslagen blijft een raadsel, gezien deze deerde emissie van Milaan tot Dorestad werd geslagen met exact hetzelfde ontwerp. Tegenwoordig hebben een stel slimme numismaten deze serie ook weer in sub-groepen ondergebracht, waar dan met behulp van vondstgegevens geprobeerd word een bepaalde groep aan de dichtstbijzijnde muntplaats te koppelen. Nog veel onzekerheid, dus voor nu hou ik het gewoon op een algemene denier.
Ook een denier, weer zonder bekende muntplaats, maar dit keer ook anoniem; hij valt niet toe te schrijven aan een koning, keizer of bisschop. Maar dat maakt hem niet minder interessant! Dit een namelijk een penning of denier van het zogenaamde Avendorp-type. In 1892 word er in Avendorp, een West-Fries dropje, een schat van 1200 zilver penningkjes ontdekt. Alle 1200 van exact hetzelfde type; dit anonieme type. Op de voorzijde zien we een bisschop met een zogenaamde ‘turkse muts’ (waarschijnlijk geen muts, eerder een rare manier van afbeelden van het tonsuur), compleet met bisschoppelijke staf en krans (of is het toch een zon of ster?) in het veld links van zijn hoofd. Op vroege stukken, zoals deze, is de krans mooi rond; later verbasterd het naar een halve maan-achtig object. De achterzijde is compleet anoniem; slecht een gepunt kruis in een dubbele parelrand. Gezien de concentratie van vondsten in West-Friesland vermoed men dat daar het munthuis moet hebben gestaan. In eerste instantie is het type toegeschreven aan Stavoren, maar dat klopt waarschijnlijk niet. Ook Alkmaar is aangewezen als mogelijke muntplaats, maar ook dat is niet een onomstreden toeschrijving. Qua datering laten de stijl, het gewicht en de archeologie ons weten dat we kijken naar een muntje uit de tweede helft van de twaalfde eeuw. Dit type is normaal gesproken niet al te goed geslagen, dus dit prachtstuk is zeker niet verkeerd!
Het laatste muntje is wat lastiger; dit type lijkt op vele anderen uit dezelfde periode en de omschriften zijn vrijwel nooit te lezen om duidelijkheid te geven over de precieze toeschrijving. Vaak is het dus de stijl van de buste waar men de identificatie uit moet halen. Hier hebben we het geluk dat de eerste letter of de voorzijde te lezen valt: C, van Caesar, keizer. We moeten dus naar een keizerlijke munt kijken; Nijmegen. Frederik II von Hohenstaufen (1215 – 1250) muntte aan met slechts Caesar, en de stijl van de buste komt exact overeen. Dat de muntplaats rond het kerkgebouw op de achterzijde niet meer te lezen valt is jammer, normaal staat hier iets in de trend van ‘NVMAGEN’. Deze denier of penning werd waarschijnlijk pas geslagen vanaf 1235, na zijn terugkomst uit Italië, tot zijn dood in 1250. Leuke stukken zo bij elkaar en qua kwaliteit mag je zeker niet klagen!
Dat is tenminste informatie waar we wat mee kunnen...
Ik ga ze helaas niet zelf houden deze mooie vroege muntjes. Ik heb vorige week een lotje gekocht op een veiling waar deze ook in zaten. Zelf ben ik meer van de Provinciale munten en dan voornamelijk de 16e en 17e eeuwse duiten.
Maar ik heb in ieder geval weer wat geleerd en nu weet ik wat ik er in de tekst bij moet / kan zetten.
Nogmaals heel erg bedankt en wie weet weer tot een volgende determinatie
