2 Sols 1793 D Frankrijk geslagen uit klokkenbrons

[Jan W]

Onlangs bij Mooie Muntjes deze Franse 2 sols uit 1793 D gekocht. Ook al verzamel ik eigenlijk alleen maar grote zilveren munten, dit is een redelijk grote bronzen munt (bijna 34 mm. bij een gewicht van 24,49 gram en 4 mm. dikte) die er ook wel bij mag.

Het verhaal achter deze munten die in maar drie jaren geslagen zijn is heel boeiend. In Frankrijk was in het laatste kwart van de 18de eeuw een enorm gebrek aan kleingeld waardoor tal van oude koperen munten, zelfs tot en met oude Romeinse munten aan toe(!), gewoon circuleerden. In 1790 besloot men (in de toenmalige tijdperk van de Constitution) tot het vorderen van klokken om het tekort aan metaal deels op te heffen (de revolutie maakte niet alleen korte metten met de adel maar ook met de macht en rijkdom van de geestelijkheid). Er werden nieuwe munten ingevoerd waaronder deze 2 sols. Ze vertoonden nog steeds het portret van Lodewijk XVI maar het omschrift was nu in het Frans i.p.v. latijn en op de achterzijde stond de nieuwe revolutionaire orde aangegeven: La Nation - La Loi - Le Roi. Eerst de staat, dan de nieuwe wetgeving en dan pas de koning.

Er werden rond de 100.000 klokken omgesmolten (er zijn ongeveer 10.000 oude klokken overgebleven) en het metaal werd deels gebruikt voor kanonnen en deels vermengd met 50% koper om als muntmateriaal te gaan dienen. Deze munten uit het metal de cloche zijn meestal herkenbaar aan de wat gelige kleur.

Maar in de revolutionaire tijd waren er meer problemen en zo lagen ook een aantal munthuizen zo goed als stil wegens gebrek aan materiaal en/of personeel. Zo ook Lyon. Mijn 2 sols vertoont weliswaar het muntteken van Lyon (een D) maar hier zijn boven de D nog twee puntjes te zien. Enig zoekwerk* maakte me duidelijk dat er, omdat de munt in Lyon te weinig kopergeld produceerde om aan de grote vraag tegemoet te komen, er twee provisorische munthuizen werden ingericht te Dijon en in Riorges. Iets wat meer voorkwam in deze periode. Als de D bestaat uit een L en een D die aan elkaar gezet zijn komt de munt uit Dijon. In mijn geval komt de munt uit Riorges (D met een trema). De muntmeester in Lyon eiste dit onderscheid ook om niet verantwoordelijk te worden gesteld voor eventuele inferieure aanmaak.

Na de onthoofding van Lodewijk XVI in januari 1793 was het gauw gedaan met dit type en kwamen de koperen of soms ook nog klokkenbrons munten met de weegschaal (2 sols au balances) in omloop.

De meeste 2 sols munten hebben behoorlijk gecirculeerd en zijn dan ook meestal danig gesleten. Ik was dan ook blij verrast nu eens een kwalitatief mooi exemplaar aan te treffen, ook nog eens uit de provisorische munt van Riorges.

2 Sol 1793 D Riorges metal de cloche Frankrijk.jpg

2 Sol 1793 D Riorges metal de cloche Frankrijk ak.jpg

* = Ik baseer me bij dit verhaal op een verhandeling van Philippe Bodet over de provisorische munthuizen in Frankrijk tijdens de beginjaren van de revolutie. Hij heeft hier een onderzoek naar gedaan omdat er in de numismatische literatuur vrij weinig over bekend was. En nog altijd zijn er vele vragen..

[LUC]

Dit is inderdaad nog een mooi exemplaar Jan, een handelaar in Dendermonde heeft ook eentje te koop.
Maar goedkoop zijn deze muntstukken niet vraagprijs 300 a 350 Euro.
Groeten Luc.

[Jan W]

CGB biedt eenzelfde exemplaar te koop aan (die volgens hen uit Dijon komt, de Franse Gadoury catalogus geeft ook aan dat het Riorges moet zijn). Wel een (on)behoorlijk hoge prijs, waarschijnlijk betaal je een extra bonus voor de slab. . Zij geven overigens aan dat deze munt R3 is, lijkt mij ook wat overdreven toe.

http://www.cgb.fr/louis-xvi-monarque-co ... 987,a.html

Bij het vinden van verdere informatie kwam ik deze munten uit de provisorische munthuizen (ook bijvoorbeeld Arras en St.-Omer) trouwens best vaak tegen en zie ik ze soms op veilingsites niet verkocht worden voor prijzen die stukken lager zijn dan CGB vraagt. Gezien de oplages moet er nog wel wat bewaard zijn gebleven.
De echt zeer mooie exemplaren gaan voor hoge prijzen weg, maar dat geldt tegenwoordig voor bijna alle munten uit die tijd.

Dit soort munten met zo'n historie maakt het verzamelen wel zo leuk. Ook mooi dat er mensen zijn als Philippe Bodet die zich vastbijten in een onderwerp en hier een studie van maken. Ook goed voor mijn Frans (niveau: middelbare school en flink weggezakt.... gelukkig is er Google translate).