Ontwaarding en de Deutsche Gründlichkeit....

[grivnagozer]

Ontwaarding is al zo oud als de weg naar Rome, en in de Lage Landen was in de zestiende eeuw de eerste grote historische ontwaarding die van de Spaanse zilverherziening door het onvoorzichtig omspringen met slaven in de Zilvermijnen rond Potosi in de nieuwe Wereld. Tussen 1719 en 1720 zien we de eerste ontwaarding van bankbiljetten in Frankrijk, veroorzaakt door 1 man, zijnde John Law.
Law ontwikkelde het mechanisme van krediet door in 1717 de Compagnie d'Occident te priviligeren met de intentie de Franse kolonies in het overzeese Amerika te beheren. Zijn theorie klopte voor geen kant: hij had een grote hoeveelheid aandelen uitgegeven, en toen dat niet meer werkte, werden er teveel bankbiljetten vervaardigd. de Inflation, oftewel inflatie, werd nu als gallicisme geboren. Gedurende de Franse Revolutie en de Amerikaanse Onafhankelijkheids- en Sessie-oorlog was inflatie een regelmatig opduikend verschijnsel.
1923 is in de mondiale geschiedenis een roemrucht jaar, en heeft lange tijd gegolden als één der grootste in de monetaire historie. Regelmatig bron van uitgebreide economische studies, is er een courante overtuiging dat de hoofdoorzaken van die inflatie te vinden zijn in de nasleep van de Eerste Wereldoorlog 1914-1918.

De Rijksmark kreeg zijn eerste terugslag door de stijgende kosten der oorlogsvoering, waardoor de persen sneller moesten draaien. De wisselkoers van deze Duitse munt was aan het einde van de oorlog nauwelijks de helft van de wisselkoers van 1914. De tweede zware klap kwam echter na de nederlaag. De zegevierende mogendheden (geallieerden) wilden zonder uitzondering het onderste uit de kan hebben in hun financiële genoegdoening om de geleden oorlogsschade te compenseren. Dergelijke betalingen moesten gebeuren in goederen, speciën en gebieden, zodat de verliezende Continentalen (Duitsland, voormalige Donaumonarchie en het Ottomaanse Rijk) nooit meer de dienst zouden kunnen uitmaken op het Europese vasteland.
Derhalve gold voor Duitsland dat de beschadigde economie hand in hand gepaard ging met een beschadigde Duitse munt. In 1921 werd de som geëist van 132 miljard goudmark, terug te betalen in 30 jaar. Daarboven werd 360 miljoen ton kolen ingevorderd, alsmede een onbekend bedrag aan industrie- en agrarische producten, terwijl de Duitse Handelsvloot (de toenmalige grootste vloot van koopvaardij ter wereld) compleet werd gereduceerd naar 0. Deze eisen liggen vervat in het geroemde Verdrag van Versailles, hetgeen de overdracht bepaalde van vroegere kolonies, gebiedsafstand in zowel het oosten als het westen, de bezetting van de linker-Rijnoever, een gedemilitariseerde zone als Allenstein, enz.
In 1921 lukte het de Duitsers niet als natie te voldoen aan de eerste betalingstermijnen, en zodoende worden door de Geallieerden Duisburg, Düsseldorf en het Ruhrgebiet als onderpand bezet. 11 januari 1921 marcheren Belgische en Fransche troepen onaangekondigd het industriegebied binnen, hetgeen zich uit in uitgebreide martelingen van de plaatselijke bevolking. Reden was dat de Duitsers hun 250.000 telegraafpalen, 300.000m3 hout en 2 miljoen ton kolen niet konden leveren, daar de treinen die voor het vervoer moesten zorgen al ingevorderd waren door diezelfde mogendheden in de loop van 1920.

De Duitse regering kon niets anders verzinnen dan passief verzet tegen de bezetting van Duitse steden, de werknemers werden gesommeerd door hun autoriteiten alle bevelen van bezetters compleet te negeren. Grote werkloosheid en een ontelbaar aantal uitwijzingen zorgen er voor, dat o.a. in Den Haag en Rotterdam overal Duitstalige dienstmeiden opduiken en zwanger geraken om maar niet zuruck nach die Heimat te hoeven. Duitse goedkope werkkrachten nemen dienst in het KNIL, de haven, de spoorwegen en de textielindustrie, en drukken hiermee de Nederlandse werklieden weg van de arbeidsmarkt.

Het Ruhrgebiet ligt nu stil en elke dag van burgelijke ongehoorzaamheid kost de Weimarrepubliek 40 miljoen goudmark aan werkeloosheidsuitkeringen in de Rijn- en Ruhrstreek. 30 drukkerijen draaiden dag en nacht om het benodigde noodgeld te drukken. Duitsland is nu virtueel bankroet, inflatie stijgt.
De dollarkoers gaat van 27.900 mark in februari 1923 naar 4.2 miljoen mark in december 1923. Het inflatiecijfer van 150 groeit met 537.63% in nauwelijks 10 maanden.
De nieuwe regering van 13 augustus 1923 in de persoon van Gustav Stresemann en de commissaris Hjalmar Schacht konden een tijdelijke halt aan deze inflatie toeroepen. Dit geschiedde door op 15 oktober 1923 de Deutsche Rentenbank te stichten, waardoor per 1 december 1923 de nieuwe valuta van kracht wordt, RENTENMARK geheten. Bij wet waren op 1 dag 1 biljoen Rijksmarken gelijk aan 1 nieuwe Rentenmark. Tegelijkertijd werd er een nieuwe RENTENPFENNIG uitgegeven, waarbij 1 rentenpfennig gelijk stond aan 10 miljard oude rijksmarken. Om zodoende tot een internationale converteerbare munt te verkrijgen werd de wisselkoers gestabiliseerd: 1 Amerikaanse dollar staat gelijk aan 4.2 miljoen Rentenmark.

Cijfertjes:
Hoe moet men zich 1 biljoen voorstellen: Eenvoudig: 1.000.000.000.000, anders gezegd 1000 miljard. Op bankbiljetten verschijnen hierdoor 1000 TAUSENMARKSCHEINE (=biljetten van 1000 mark), welke een stapeltje vormen van 10 centimeters hoog. 10 centimeter is 1000x1000= 1 miljard mark.

Diezelfde biljoen is ook gelijk aan 1 miljoen x 1 miljoen. Plastisch uitgedrukt betekent dit: 1 miljoen keer een stapeltje van 10 centimeter bankbiljetten. Rekenmachines bestonden nog niet in 1923, dus wie een beetje kon hoofdrekenen kwam er achter dat 1 biljoen mark gelijk stond aan een toren van 100 kilometers hoog!

Het leven voor de gewone man was geen lolletjes. Het aantreden van Schacht in september 1923 had prijzen als 45 miljoen mark voor 1 ei, 800 miljoen mark voor 250 gram margarine en 1.5 miljard mark voor 250 gram echte boter. Nauwelijks enkele weken later in november 1923, betaalde men 5 miljard mark voor een doosje lucifers, 200 miljard mark voor een brood, 300 miljard mark voor 1 liter melk; waardoor het uitbetaalde loon al op dezelfde dag werd omgezet in levensmiddelen. Bij elk nieuwgebakkken brood werd direct het prijskaartje veranderd! Nu komen de zielige kindertjes zonder ontbijt te zitten, scholieren die hun kleding en schoenen dienen achter te laten op school; Berlijnse politiepatrouilles tegen straatplunderaars; en vrachtwagens met voedsel die al overvallen worden wanneer ze het bedrijfsterrein verlaten.In ditzelfde jaar doet een dan nog onbekende Adolf Hitler een eerste greep naar de macht, welke hij gezamenlijk met ene Rudolf Hess in de gevangenis mag overdenken: de geboorte van mein Kampf, de blauwdruk en bijbel voor de nazi's. 10 jaar later, in 1933, wordt de Nieuwe Orde in Duitsland door Hitler gevestigd.

Vertrouwen is een sleutelwoord, en uiteindelijk verkreeg het Duitse volk vertrouwen in de nieuwe mark, en ook de internationale handel gaf de munt het voordeel van de twijfel. Handel, industrie en landbouw verkregen een gezamenlijke handelswaarde van 3.2 miljard Rentenmark. Er breekt een periode van stabiliteit en herstel der economische betrekkingen aan welke duurt tot 29 oktober 1929, de Zwarte Vrijdag welke de Beurs van New York deed kelderen. Ondertussen groeien de nationaal-socialisten naast de Socialisten van Ernst Thällman tot 2 uitersten in de Duitse politiek. Hitler garandeerde de verscheuring van het Verdrag van Versailles, herstel van de oude luister van het leger, en werk voor elke inwoner; Thällman accepteerde echter de herstelbetalingen, en hierdoor verloor hij uiteindelijk de verkiezingen.. rest is geschiedenis van verbroken vertrouwen en beloftes.

En nu kan men dus ook verklaren waarom het meeste Duitse papiergeld nog zo vreselijk veel voorkomt anno 2013: het beste papier ging naar de bankbiljetten, het mindere lompenpapier naar de postzegelfabricage, welke door dezelfde drukkerijen werden verricht.. op 1 oktober 1919 verstuurde men een kaart/brief naar Nederland met een 20 pfennig Staatsdrukkerijpostzegel, op 1 januari 1920 was dit 200 pfennig op een postzegel, die niet persé van de Staatsdrukkerij afkwam, en dit bleef zo tot de laatste tariefswijziging van 1 december 1923, toen men een kerstkaart naar Nederland kon sturen voor slechts 100 miljard Mark.. En in de wetenschap van 30 verschillende drukkerijen krijg je zowel bij postzegels als bankbiljetten varianten in papierdikte, plaatfouten, kleurafwijkingen..Tschüss..

[neozion]

weer een "leuk" stukje geschiedenis.

[Jan W]

Mooi stukje geschiedenis hoewel de duitsers dit in die tijd anders beleefden. Het levert wel een mooi verzamelgebied op van een serie bankbljetten die voor weinig geld gekocht kunnen worden (behalve de hele hoge waarden vanaf 100 miljard mark).

Een opmerking:
Om zodoende tot een internationale converteerbare munt te verkrijgen werd de wisselkoers gestabiliseerd: 1 Amerikaanse dollar staat gelijk aan 4.2 miljoen Rentenmark.

Dit moet waarschijnlijk 1 Dollar tegen 4.2 Rentenmark zijn.

[peterpaul31]

deze ooit van internet geplukt (hoop niet dat er nog enig copyright op zit). Gooi 'm er anders vanavond wel weer af

[Coinmaster]

Hierbij nog enkele verdiepende stukken, de moeite waard! :-)

https://www.quora.com/Why-dont-countrie ... rich#!n=12
http://www.relfe.com/wp/money/want-earth-plus-5/

[Neverwalk]

Informatie op dit forum is erg handig.

[Coinmaster]

Ik zat nog eens te kijken welke bankbiljetten nu de hoogste waarde vertegenwoordigden. Ik kom uit op deze drie.
Weet iemand meer? Alvast bedankt!

Overigens zijn deze bijna niet te vinden, als iemand (betaalbare) suggesties heeft..!

[Oosaenden]

Het was voor de ontwerpers van deze biljetten ook nauwelijks meer bij te benen. Dat kun je naar mijn mening goed terugzien in deze biljetten, redelijk vrij van elegantie en fantasieloos. Ik ben niet echt bekend met de Duitse biljetten, maar vraag mij af hoe het zat metde echtheidskenmerken soals een watermerk. Gezien de enorme hoeveelheden en doorloopsnelheid van dit soort biljetten kan ik mij voorstellen dat er geen of weinig kenmerken in werden verwerkt.

[Jan W]

De Rijksdrukkerij maar ook de vele private drukkerijen die bankbiljetten drukten in opdracht van de Reichsbank gebruikten in principe altijd papier met een watermerk. Er waren ook veel verschillende watermerken in omloop zodat verzamelaars die alles willen hebben hun lol op kunnen.

De biljetten werden inderdaad soms heel simpel uitgevoerd maar met die enorme inflatie maakte dat (achteraf) weinig meer uit.

De twee biljetten die jij laat zien van de Reichsbank zijn inderdaad de hoogst uitgegeven waarden en zeldzaam. De bovenste doet 1000 euro in Zeer Fraai en de onderste maar liefst 5000 euro in zeer fraai volgens deze site: http://www.sammler.com/mz/inflation.htm

Dat biljet uit Düsseldorf is stadsgeld. Van stadsgeld zijn veel voorbeelden bekend dat biljetten later zijn nagedrukt en dat er weinig toezicht op was. Dit specifieke biljet is in Unc- te koop voor 250 euro. Een enorm verschil met de biljetten van de Reichsbank.
https://www.tieste.de/index.php?site=pa ... 0Inflation

[LUC]

Mooi stukje geschiedenis, deze topic had ik nog niet gelezen.
Groeten Luc.

[Coinmaster]

Dank voor de reacties!!

[Coinmaster]

Ik kwam nog een leuk stukje tegen:

https://blog.delcampe.net/nl/duitse-ban ... ken-waard/

[Jan W]

Ik kwam nog een leuk stukje tegen: